sneeuw in Nederland
Foto: Rob Sluiter
Achtergrond

Daggegevens van het weer

Daggegevens van het weer in Nederland geeft een overzicht van de waarnemingen zoals het KNMI die door de jaren heen heeft verricht op circa 35 stations.

Interactieve selectie dag- en uurwaarden is te vinden op daggegevens.knmi.nl

Het weer op de aangegeven dag is gebaseerd op de metingen in een etmaal van 0-24 uur. De tijd wordt daarbij uitgedrukt in UT=Universal time. 12 uur UT komt overeen met 13 uur Midden Europese Tijd (MET) en met 14 uur Midden Europese Zomer Tijd (MEZT). De normalen zijn langjarig gemiddelden over het tijdvak 1991-2020. Deze waarden zijn afgeleid uit alle metingen in een tiendaags tijdvak (= decade). Iedere maand kent 3 decaden die lopen van de 1ste t/m 10e, 11e t/m 20ste en 21ste t/m het einde van de maand.

De meest recente gegevens kunnen nog ongevalideerd zijn. Dat wil zeggen dat niet uitgesloten is dat binnen enige werkdagen getallen nog gewijzigd kunnen worden. 
Opmerking: in de loop der jaren hebben zich bij alle stations verplaatsingen van instrumenten en veranderingen in waarneemmethodieken voorgedaan; als gevolg van een en ander zullen de tijdreeksen van dagwaarden niet 100% homogeen zijn!

*Coordinaten geven positie van de huidige stationslocatie. **Terreinhoogte temperatuur- en neerslagmeting op de huidige stationslocatie.

Temperatuur

De temperatuur is een maat voor de warmtetoestand van de lucht en heeft betrekking op de meethoogte van 1.5 m. Het opgegeven gemiddelde is het gemiddelde van de 24 uurlijkse waarnemingen in het etmaal. Het maximum en minimum zijn de hoogste, respectievelijk laagste gemeten waarden. Temperaturen worden weergegeven in graden Celsius.

Zon, bewolking en zicht

De duur van de zonneschijn wordt tegenwoordig uit de 10-minuut waarden van de straling berekend met een algoritme dat op het KNMI is ontwikkeld. Vroeger (voor 1991) werd een instrument gebruikt waarbij de zon via een glazen bol een brandspoor maakte op speciale registratiestroken. De relatieve zonneschijnduur is het percentage van de voorgekomen uren zonneschijn ten opzichte van de langst mogelijke duur waarin de zon op die dag theoretisch zou kunnen schijnen. Dit getal houdt dus rekening met het verschil in daglengte in zomer en winter.

De bedekkingsgraad van de hemel door wolken wordt ieder uur bepaald en weergegeven in achtsten (octa's). Opgegeven is het gemiddelde van de 24 uurlijkse waarnemingen in het etmaal. De vertaling naar bewolkingsgraad gaat via:

Octa Klasse Octa Klasse
Bedekkingsgraad wolken
0 Onbewolkt 5 Half tot zwaar bewolkt
1 Vrijwel onbewolkt 6 Zwaar bewolkt
2 Licht bewolkt 7 Vrijwel geheel bewolkt
3 Half bewolkt 8 Geheel bewolkt
4 Half bewolkt 9 Bovenlucht onzichtbaar

Het minimale zicht wordt op bemande stations uurlijks visueel waargenomen door herkenning van markante punten in de omgeving van een meetstation, waarvan de afstand tot de waarnemer bekend is. Op automatische stations worden hiervoor zichtmeters gebruikt.

Luchtdruk

De luchtdruk of atmosferische druk is de kracht per oppervlakte-eenheid die het gevolg is van het gewicht van de atmosfeer boven het meetpunt. De luchtdruk wordt weergegeven in hecto Pascal (1 hPa = 1 mbar). De opgegeven gemiddelde luchtdruk is het gemiddelde van de 24 uurlijkse waarden in het etmaal. Tegenwoordig is elke uurwaarde gebaseerd op een continue meting gedurende 1 minuut. Om vergelijking mogelijk te maken met andere stations is de meetwaarde herleid naar gemiddeld zeeniveau.

Neerslag

Neerslag omvat regen, motregen, onderkoelde regen, sneeuw, hagel, ijsregen, ijsnaalden, neerslag vanuit mist, dauw, enz. De hoeveelheid wordt uitgedrukt in millimeters regenwater. 10 mm neerslag op 1 vierkante meter komt overeen met 10 liter regenwater per vierkante meter. De duur betreft de gesommeerde tijd (eventueel onderbroken) waarin sprake is van meetbare neerslag.

Wind

Wind heeft betrekking op de horizontale verplaatsing van lucht op een hoogte van 10 m boven het maaiveld. De gemiddelde snelheid is het gemiddelde van de 24 uurgemiddelde waarden in het etmaal. De hoogste van deze 24 uurgemiddelde waarden wordt apart vermeld onder: maximale uurgemiddelde snelheid. De gemeten hoogste uitschieter van de windsnelheid noemen we de maximale stoot of vlaag. Ter bepaling van de windrichting worden de uurlijkse windrichtingen ontbonden in oost-west en noord-zuid componenten en vervolgens samengesteld tot een vector, die de totale luchtverplaatsing weergeeft in het etmaal. Voor de omrekening van windrichting in graden naar windrichting in streken vind je in de windroos (pdf). Voor de omrekening van windsnelheid in m/s naar windkracht in Beaufort vind je in de schaal van Beaufort (pdf). Opgemerkt moet worden dat de windkracht betrekking heeft op een tijdvak van tenminste 5 minuten en daarom mag de maximale stoot niet in Beaufort worden uitgedrukt.

Niet gevonden wat u zocht? Zoek meer achtergrond artikelen