Elk jaar komt er wel eens ijzel voor in Nederland maar zo'n lange periode als begin januari 2016 is bijzonder. Uniek is deze lange ijzelperiode overigens niet want in 2002 en 1987 waren er vergelijkbare ijzelsituaties.
De langdurige periode van ijzel in het noordoosten van Nederland afgelopen week is een weersituatie die gemiddeld eens per 15 jaar voorkomt. IJzelsituaties komen elke winter wel eens voor ergens in Nederland, maar zo grootschalig en langdurig als afgelopen week is bijzonder. Uniek is het niet want in 2002 en 1987 waren er vergelijkbare ijzelsituaties in Nederland.
Deze weersituatie komt gemiddeld eens per 15 jaar voor.
De ijzelperiode in het noordoosten van Nederland heeft geduurd van 3 tot en met 7 januari. Vanwege de grootschalige gladheid door ijzel zijn er codes rood en oranje voor de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en de Waddeneilanden deze dagen afgegeven. Op donderdagavond 7 januari maakte de intredende dooi een einde aan ijzel en gladheid.
De ijzel heeft zo lang kunnen aanhouden in Noord-Nederland doordat de temperatuur net boven of net onder het vriespunt bleef liggen en er regelmatig neerslaggebieden over Nederland trokken. Nederland lag in het overgangsgebied tussen koude vrieslucht en zachtere lucht. De zware plakkerige koude lucht blijft hangen en de lichtere, warme lucht glijdt hier aan de bovenzijde langs. Op de plek waar beide luchtstromen botsen, ontstaat neerslag. Deze valt in de vorm van regen uit de zachte lucht maar de druppels koelen in de koude lucht weer af. Als de druppels de grond of voorwerpen raken bevriezen ze.
De ijzelperiode van afgelopen week is bijzonder maar niet uniek. In 2002 en in 1987 waren er vergelijkbare situaties. Van 12 tot 17 december en van 21 tot 22 december 2002 was er sprake van langdurige ijzel. Er zijn die dagen meerdere weeralarmen uitgegeven vanwege grootschalige gladheid door ijzel in het midden en noorden van Nederland. Toen waren ook scholen gesloten, bussen reden niet meer en er waren veel meldingen van valpartijen met botbreuken en ongelukken op de weg.
In december 2002 zijn er meerdere weeralarmen uitgegeven vanwege ijzel in het midden en noorden van Nederland.
Op 2 maart 1987 ontstond in het noordoosten van Nederland zo’n extreem grote hoeveelheid ijzel dat er gesproken werd over een ijzelramp. In een smalle neerslagzone die uren bleef hangen, viel lokaal tientallen millimeters onderkoelde regen. Hierdoor ontstond een ijslaag van plaatselijk drie centimeter dik wat leidde tot dagenlange maatschappelijke ontwrichting. Wegen werden onbegaanbaar, hoogspanningsmasten bezweken met stroomuitval tot gevolg, bomen knakten als luciferhoutjes door de zware ijslast.
