Het jaar 2017 heeft tot nu toe veel extreem weer opgeleverd. Dit jaar wordt waarschijnlijk wereldwijd het op één of twee na warmste jaar in de metingen. De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) heeft aan het begin van de klimaatconferentie in het Duitse Bonn de meest opvallende weer- en klimaatgebeurtenissen van 2017 tot nu toe op een rijtje gezet.
Met een wereldgemiddelde temperatuur van 1,1ºC boven 1880 - 1900 is 2017 tot nu toe ongeveer even warm als 2015. Dit jaar wordt dus waarschijnlijk het op één of twee na warmste jaar in de metingen. Vorig jaar, 2016, was het warmste jaar ooit gemeten, vanwege de trend en door El Niño (figuur 1). El Niño is al lang weer vervangen door zijn tegenhanger, La Niña, maar de temperatuur blijft hoog. De wereldwijde stijging van de temperatuur zet dus onverminderd door.
Ook in Nederland lijkt het erop dat 2017 gaat eindigen in de top 10 warmste jaren
Tot nu toe is 2017 ook in Nederland warm verlopen. Hier komt de jaargemiddelde temperatuur waarschijnlijk rond de 10,8ºC uit, ruim anderhalve graad hoger dan een eeuw geleden gebruikelijk was. Zelfs als de temperatuur tijdens de resterende maanden van het jaar niet afwijkt van normaal, eindigt 2017 bij de tien warmste jaren sinds 1901.
De belangrijkste drijvende kracht achter de temperatuurstijging is de toename van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. Ook de CO2-concentratie stijgt gestaag door, met een kleine versnelling vorig jaar door El Niño (figuur 2).
De mondiaal gemiddelde zeespiegelstijging was vorig jaar, in 2016, groter dan de langjarige trend, alweer door El Niño. Het is dan gemiddeld droger boven land en dat water zit dan in de zee. Dit jaar is er tot nu toe een lichte daling omdat er bij La Niña juist meer regen op het land valt en de zeespiegel daardoor wat lager staat. De langjarige trend is echter stijgend (figuur 3).
Het weer was vaak extreem dit jaar. In hoeverre de kans daarop vergroot of verkleind is door de opwarming van de aarde kan per extreme gebeurtenis met wetenschappelijk onderzoek aangetoond worden. Voor een aantal extremen heeft het KNMI dat in samenwerking met internationale partners in het World Weather Attribution project al gedaan.
Er waren recordwarme hittegolven in Zuid-Amerika, Australië, het Middellandse Zeegebied en het westen van Noord-Amerika. Een verband met de opwarming ligt voor de hand en is voor Australië en het Middellandse Zeegebied door het KNMI aangetoond. De meest opvallende conclusie was dat dit soort hittegolven ondertussen normaal zijn. De hitte was ook één van de factoren achter hevige bosbranden in al deze gebieden.
Met de temperatuurstijging neemt de hoeveelheid regen toe
In september richtten drie orkanen (Harvey, Irma en Maria) veel schade aan in het Caribisch gebied en het zuiden van de Verenigde Staten. Een verband van die orkanen met de opwarming is nog niet aan te tonen, maar over het algemeen neemt de hoeveelheid regen toe met de temperatuurstijging. Het KNMI is bezig met een studie naar de invloed van klimaatverandering op de uitzonderlijke hoeveelheid regen die Harvey naar Houston en omgeving bracht.
Tenslotte waren er overstromingen tijdens de moesson in Noordoost-India, Bangladesh en het zuiden van China. Een verband met het versterkte broeikaseffect is voor hiervoor nog niet aangetoond, maar dat wordt onderzocht.
Klimaatverandering zet dus tot nu toe dus onverminderd door en we krijgen steeds beter inzicht in hoe die verandering extreem weer beïnvloedt. Deze week wordt er in het Duitse Bonn vergaderd over vervolgafspraken na het klimaatakkoord van Parijs.
Foto op home: Verwoesting Sint Maarten door orkaan Irma, september 2017 (Bron: Rijksoverheid/Ministerie van Defensie)
In het Limburgse Horst is een nieuw automatisch weerstation geïnstalleerd door het KNMI. De verwa...
20 november 2024 - Nieuwsbericht2024 wordt vrijwel zeker het warmste jaar ooit gemeten. Waar we vorig jaar nog net onder de 1,5 g...
19 november 2024 - KlimaatberichtIn slechts tien dagen tijd hebben vier tyfoons de Filipijnen getroffen. Dit is een unieke gebeurt...
19 november 2024 - NieuwsberichtDe herfst is in volle gang: de dagen worden snel korter en de bladeren vallen van de bomen. De te...
13 november 2024 - Klimaatbericht