Het klimaatverhaal van 2022

Recordzonnig, extreem droog, vier stormen – 2022 is op weergebied een bijzonder jaar. Hoe hangt het bijzondere weer samen met klimaatverandering?

Warme start en warm einde

In 2022 waren, opmerkelijk genoeg, zowel nieuwjaar als oudjaar de warmste nieuwjaar en warmste oudjaar van de meetreeks. Op nieuwjaar was de daggemiddelde temperatuur van 12,3 graden 8,7 graden hoger dan normaal in januari. Op oudjaar was de daggemiddelde temperatuur van 14,0 graden 9,8 graden hoger dan normaal in december.  Op geen enkele dag in 2022 verschilde de temperatuur zoveel van de normale waarde voor de maand als op oudjaar en nieuwjaar. 

In 2022 waren zowel nieuwjaar als oudjaar de warmste van de meetreeks

In de week van 28 december tot en met 3 januari was het gemiddeld 11,1 graden. De kans op een warme winterweek die gemiddeld boven de tien graden uitkomt was vóór 1950 vrijwel nul. In het huidige klimaat gebeurt dit ongeveer iedere twee jaar. Ook de winter als geheel was warm, wat waarschijnlijk samenhing met de krachtige poolwervel. De hoge temperaturen begin januari waren het levende bewijs voor het nu al 25 jaar uitblijven van een Elfstedentocht.

Vier stormen

De invloed van klimaatverandering op het ontstaan van stormen is klein, ze nemen niet toe in aantal en kracht

De winter van 2022 kende maar liefst vier stormen, genaamd Corrie, Dudley, Eunice en Franklin. De stormen Corry en Franklin waren goed voor een code oranje, de zware storm Eunice voor een code rood (figuur 1). Dat er zoveel stormen waren is toeval, de invloed van klimaatverandering op het ontstaan van winterstormen is klein, stormen nemen niet toe in aantal en kracht.

Recordzonnig en extreem droog

Toename in zonnestraling en kans op droogte

Het jaar 2022 was recordzonnig en extreem droog. De toon werd al gezet in maart, met een recordaantal zonuren en zeer weinig neerslag. Vrijwel voortdurend lag de straalstroom ten noorden van ons land en zaten we aan de zonnige kant in het gebied van hoge luchtdruk. In april, mei en juni was de hoeveelheid neerslag normaal, maar door het zonnige weer begon de zomer toch met een groot neerslagtekort. De zomer was recordzonnig, evenals het hele jaar, en niet eerder deze eeuw was het zo droog als dit jaar (figuur 2). De KNMI-klimaatscenario’s voorzien voor de komende decennia een toename in de zonnestraling en in de kans op droogte.

Warm en zonnig in de herfst

De herfst was zacht en zeer zonnig. De week van 24 tot en met 30 oktober was zelfs ruim zes graden warmer dan gemiddeld. Vóór 1960 was de kans op zo’n relatief warme herfstweek vrijwel nul, maar in het huidige klimaat komt zo’n week gemiddeld eens in de twee tot drie jaar voor (figuur 3).