Ondersteuning nucleaire situatie Japan

Het KNMI ondersteunt de overheid bij de informatieverwerking en advisering van de nucleaire situatie in Japan door het verstrekken van meteorologische kennis en weermodellen. In het kader van het Nationale Plan voor de Kernongevallenbestrijding (NPK) werkt het KNMI samen met het RIVM en andere overheidsdiensten aan het adequaat adviseren van de rijksoverheid over de risico’s voor volksgezondheid en milieu in Nederland.

Het KNMI neemt deel aan het BackOffice Radiologische Informatie (BORI) waar het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de regie over heeft. Binnen BORI werkt het KNMI mee aan situatierapporten, verspreidings- en dosismodellering en kaarten en tabellen om een beeld te schetsen van de huidige en verwachte situatie.

Via de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) stellen Regionale Gespecialiseerde Meteorologische Centra (RSMC’s) desgevraagd meteorologische gegevens en verspreidingsmodellen beschikbaar aan het International Atomic Energy Agency (IAEA) in Wenen. Momenteel geeft het Oostenrijkse weerinstituut ZAMG in Wenen het IAEA meteorologische ondersteuning tijdens deze nucleaire crisissituatie in Japan. Het Zwitserse weerinstituut MétéoSwiss doet dit voor de WMO in Geneve.

Voor de weerinformatie en andere datagegevens over de Japanse nucleaire situatie in de regio zijn de RSMC’s Tokyo, Beijing (China) en Obninsk (Rusland) de belangrijkste bronnen. Het KNMI geeft geen algemene waarschuwingen over de situatie in Japan. Wel is het informeren van de luchtvaart een verantwoordelijkheid van het KNMI. Sinds de aardbeving van vrijdag 11 maart is er constant overleg tussen het KNMI en betrokken luchtvaartmaatschappijen.

Het KNMI krijgt veel vragen over de situatie Japan in relatie tot onze meteorologische kennis

Komt de wind in Nederland wel eens uit Japan?

De wind die boven Nederland waait voert lucht met zich mee van steeds wisselende plekken op de wereld. Concentraties verontreiniging vanaf een bepaalde plaats worden steeds verder verdund. Dit komt doordat lucht uit verschillende richtingen en van verschillende hoogtes zich continu met elkaar mengt. Als gevolg hiervan kan uiteindelijk slechts een heel kleine fractie van de wind in Nederland komen vanuit Japan.

Is er een kans dat radioactieve deeltjes West Europa bereiken?

Radioactieve deeltjes worden meegevoerd met de luchtstroming vanuit Japan. De concentratie aan deeltjes vermindert snel door verspreiding en vermenging met andere lucht. Ook kunnen deeltjes tijdens hun reis op grotere hoogtes terecht komen, of in buien juist neerslaan. Afhankelijk van meteorologische omstandigheden is er dus een kans dat radioactieve deeltjes West Europa zullen bereiken maar zeker is dat de concentraties dan al zeer sterk zullen zijn verdund.

Hoe hoog of hoe laag in de lucht bevinden zich eventuele radioactieve deeltjes?

De radioactieve deeltjes komen laag in de atmosfeer vrij en blijven in eerste instantie in de onderste 500-2500 meter van de atmosfeer hangen. Mocht deze lucht Nederland bereiken dan heeft die een lange weg afgelegd waarbij er veel met de lucht gebeurt. De lucht kan in buien gezogen zijn of door een front getrokken, waardoor die op een veel grotere hoogte terecht is gekomen. Echter, bij dit soort processen wordt ook bewolking en neerslag gevormd, waardoor een groot deel van de radioactieve deeltjes uit zal regenen en op de grond vallen voordat die Nederland kan bereiken. Kortom, de radioactieve deeltjes zullen zich overal in de onderste luchtlaag op 10 tot 15 kilometer in de atmosfeer kunnen bevinden, maar het is maar de vraag of ze Nederland bereiken.