Smeltende permafrost draagt bij aan opwarming

Een van de meest zichtbare gevolgen van de opwarming van de aarde in het Noordpoolgebied is het smelten van permafrost, oftewel grond die normaal gesproken het hele jaar door bevroren blijft. Doordat bij het verdwijnen van permafrost veel CO2 en methaan vrijkomen, versterkt de opwarming van de aarde zichzelf. Smeltende permafrost gaat deze eeuw belangrijk bijdragen aan de CO2-uitstoot, met gevolgen voor de klimaatafspraken van Parijs.

Hoeveel CO2 en methaan er vrij gaan komen en hoe snel is onzeker. In het laatste klimaatrapport van het IPCC wordt aangegeven dat door de opwarming nagenoeg zeker veel permafrost zal smelten. Een grove schatting is dat 40 tot 80% van de toplaag van de permafrost in het Noordpoolgebied uiteindelijk zal verdwijnen. Grote delen permafrost bestaan uit vele (tientallen) meters dikke lagen bevroren organische grond. Hoe snel deze gaan smelten is nog onduidelijk. De totale hoeveelheid koolstof in de bevroren bodems komt overeen met ongeveer 5000 Gigaton CO2, oftewel honderd keer de huidige jaarlijkse wereldwijde uitstoot van broeikasgassen door de mens

Het klimaatakkoord van Parijs heeft als doel de opwarming van de aarde onder de 2 graden te houden, liefst in de buurt van 1,5 graad. Toen het akkoord gesloten werd, was al wel bekend dat de permafrost dooit, maar niet in welke mate. Recente schattingen geven aan dat tot het jaar 2100 zo’n 500 Gigaton aan CO2 kan vrijkomen uit smeltend permafrost. Dit komt overeen met zo’n 10% van de in de bodems opgeslagen koolstof.

Zelfs als maar een klein deel van de koolstof uit de permafrost voor 2100 vrij zou komen, bemoeilijkt dit al de internationale opgave om aan ‘Parijs’ te voldoen. Elke procent die vrijkomt van de genoemde 5000 Gigaton CO2  komt zoals gezegd overeen met één jaar aan uitstoot van broeikasgassen door de mens. Zelfs zonder deze extra CO2-uitstoot uit permafrost is er momenteel een verschil tussen de geplande CO2-uitstoot en afspraken van Parijs. Naarmate het smeltend permafrost meer gaat bijdragen vereist ‘Parijs’ een verdere reductie van de CO2-uitstoot door de mens.

 

KNMI-klimaatbericht door Michiel van Weele