Verdwijnt gladheid door klimaatverandering?

Hoe vaak heb je de afgelopen maanden de ruiten van je auto moeten krabben? Deze winter lijkt eerder op een lange herfst met wind en regen dan op een klassieke winter met sneeuw, ijs en gladde wegen. Neemt de kans op gladheid door klimaatverandering af?

Gladheidssoorten

Er zijn verschillende oorzaken voor gladheid op de weg. Niet alleen door sneeuw of ijzel kan het glad worden. Als na regen koude heldere lucht het land in stroomt, kan de natte weg bevriezen (bevriezingsgladheid). Ook bij rustig mistig of nevelig weer kan rijp op de weg neerslaan en kan de straat verraderlijk glad worden (condensatiegladheid).

Gladheidsverwachting KNMI

Het KNMI maakt gladheidsverwachtingen voor Rijkswaterstaat. Hun gladheidscoördinatoren staan in nauw contact met de meteorologen in de weerkamer. Als er aan het einde van de nacht gladheid wordt verwacht dan moet er al ruim voor de ochtendspits gestrooid zijn, want in de file is dat onmogelijk.

Bij sneeuw(buien) en ijzel worden grotere hoeveelheden zout gestrooid en wordt vaker een strooironde gehouden om de weg schoon te maken dan bij de andere gladheidssoorten. Door klimaatverandering worden de winters in de toekomst gemiddeld minder koud en neemt het aantal dagen met een etmaalgemiddelde temperatuur beneden nul en neerslag af. Deze trend is nu al zichtbaar (figuur 1).

Dit jaar weinig zout

Rijkswaterstaat houdt bij hoeveel zout er op de rijkswegen gestrooid wordt. Dit seizoen is er tot nu toe bijna 12 miljoen kilogram zout gestrooid. Vorig jaar was dit iets meer dan 56 miljoen en dit is allebei weinig vergeleken met het tienjarig gemiddelde van 90 miljoen kilogram per jaar. Het hoogterecord staat op de winter van 2009-2010 toen 191 miljoen kilo gestrooid is (figuur 1). Ter vergelijking: 200 miljoen kilo zout is een piramide zo groot als een voetbalveld met een hoogte van 75 meter.

Minder vaak strooien in toekomst

Figuur 2 laat een duidelijk verband zien tussen de hoeveelheid gestrooid zout en het aantal koude dagen met neerslag. In een warmere toekomst hoeft daarom minder gestrooid te worden. Ook lijkt het gladheidsseizoen minder lang te worden.

Gladheid blijft

Toch zal gladheid niet helemaal verdwijnen. Er zullen nog genoeg dagen overblijven zijn waarbij de temperatuur onder nul komt en er voldoende vocht op de weg aanwezig is om verraderlijke gladheid te doen ontstaan.

KNMI-klimaatbericht door Dorothé Lucassen, met dank aan Jan Rients Slippens (Rijkswaterstaat)