Wereldwijde toename CO2 in 2015 het grootst

De wereld heeft in 2015 de sterkste groei in koolstofdioxide (CO2) sinds het begin van de metingen in 1959. Met 3 ppm (deeltjes CO2 per miljoen deeltjes lucht) was dit ruim 40 procent meer dan de gemiddelde groei van CO2 in de afgelopen 10 jaar. De recordgroei in 2015, met een uitzonderlijk hoge toename van 1 ppm extra, wordt veroorzaakt door een combinatie van de langjarige toename in CO2 door verbranding van fossiele brandstoffen en El Niño.

CO2 van branden Indonesië

Een recente studie van het KNMI over een bijdrage aan de sterke CO2 toename is onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Nature Scientific Reports. Een van de meest zichtbare gevolgen van El Niño in 2015 waren de grootschalige branden in Indonesië. Deze branden hebben geleid tot een grote mate van luchtvervuiling in de hele regio, met grote maatschappelijke impact tot in Singapore. Bovendien hebben de branden wereldwijd geleid tot een extra toename in CO2. In de studie van het KNMI is deze CO2-bijdrage geschat op in totaal 900 megaton.

900 megaton CO2-uitstoot komt overeen met de CO2-uitstoot van heel Europa gedurende drie maanden

De totale CO2-uitstoot van de branden komt neer op een bijdrage van 14 procent aan de waargenomen extra CO2-toename in 2015. Andere belangrijke redenen voor deze extra toename zijn een tijdelijk verminderde plantengroei (en dus lagere CO2-opname) door aanhoudende droogte in grote delen van de tropen, inclusief Afrika en een mogelijk verminderde CO2-opname door de oceanen. Al deze effecten hangen direct samen met de recente El Niño situatie.

In grote delen van Sumatra, Borneo en Papoea is in de afgelopen decennia op grote schaal het oorspronkelijk regenwoud gekapt. Dit regenwoud groeide boven een dikke, natte laag veengrond. Om dit geschikt te maken voor landbouw zijn kanalen gegraven om het land droog te leggen. Hierdoor is deze veengrond bijzonder gevoelig geworden voor hitte en extreme droogte, zoals afgelopen jaar, samenhangend met El Niño. 

Voor de vaststelling van de 900 megaton CO2-uitstoot door de branden hebben collega-wetenschappers gedetailleerde, lokale metingen uitgevoerd van de samenstelling van een rookpluim afkomstig van het Indonesische eiland Kalimantan, in combinatie met satellietwaarnemingen en -modellen. Het onderzoek is gedaan in het kader van CAMS, de Copernicus Atmosphere Monitoring  Service, onderdeel van het Europese milieuprogramma Copernicus, waar ook het KNMI aan meewerkt. Met CAMS kunnen snel analyses van extreme gebeurtenissen en natuurlijke calamiteiten gemaakt worden.