Op 1 augustus 1674 werd de Dom in Utrecht grotendeels verwoest door een ongekend hevig noodweer. Vreemd genoeg bleef de ernaast gelegen Domtoren overeind. Dat mag een wonder heten. In het Centraal Museum in Utrecht is hierover van 25 juni tot 2 oktober 2016 de tentoonstelling “Trots van de stad, de Utrechtse Domtoren” te zien.
Het KNMI heeft een reconstructie gemaakt van het weer op de rampdag. Een zwoele dag in augustus die eindigde met extreem zwaar onweer met valwinden met lokale tornado’s en enorme hagelstenen. Bronnen maakten melding van “Hagelstenen als Kinder hoofden”. In grote delen van het land richtte het “Schrickelik Tempeest”, zoals de storm werd genoemd, een spoor van vernieling aan.
De toen 300 jaar oude Domtoren liep zelfs in het geheel geen schade op, maar het schip van de Dom werd verwoest
Met name in het midden van het land was het noodweer verwoestend. Veel gevels en complete gebouwen stortten in en verspreid over het land sneuvelden tal van kerktorens. Historicus René de Kam: “Heel veel kerken in de stad lagen in puin, maar de Domtoren stond gewoon overeind”.
Onderzoekers Rob Groenland en Gerard van der Schrier van het KNMI die de vele historische bronnen hebben bestudeerd zijn met name onder de indruk van de enorme omvang van de schade die het buiengebied in West-Europa heeft aangericht. “De intensiteit en omvang van de buienlijn die in 1674 over Nederland trok tart elke beschrijving”. Een vergelijkbare situatie is in zeker 500 jaar niet te vinden. Het onderzoek laat zien hoe extreem een zomerstorm in Nederland kan worden.
De schade in Utrecht is voornamelijk te wijten aan valwinden
Een valwind (ook wel downburst genoemd) ontstaat als koude lucht uit een buienwolk stort. Dat leidt tot enorme windsnelheden van naar schatting honderden kilometers per uur als deze lucht zijn weg zoekt over de grond. Dat grillige windveld veroorzaakt plaatselijk enorme schade, terwijl andere plekken waar de wind aanzienlijk minder uithaalt is de dans ontspringen. Zo kreeg het schip van de Dom de volle laag, terwijl de toren toevallig minder zware windstoten te verduren kreeg.
Op de tentoonstelling in het Centraal Museum in Utrecht over de Utrechtse Domtoren is een impressie te zien van de radarbeelden zoals die er op 1 augustus 1674 uit zouden hebben gezien.
Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...
17 april 2024 - KlimaatberichtAlle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...
15 april 2024 - KlimaatberichtWe gebruiken de Noordzee om te varen, te vissen en energie op te wekken. Maar wist je ook dat vee...
10 april 2024 - KlimaatberichtOp 1 april start officieel het groeiseizoen. Vanaf die dag houdt het KNMI het neerslagtekort bij ...
02 april 2024 - Klimaatbericht