Collage van klimaatberichten
Collage van klimaatberichten

Wie lezen onze klimaatberichten en wat vinden zij ervan?

05 februari 2025

Klimaatberichten zijn al bijna acht jaar een belangrijke manier voor het KNMI om onze klimaatkennis te delen. Een aantal maanden geleden hebben we een vragenlijst uitgezet om meer inzicht te krijgen in wie onze klimaatberichten lezen en wat zij ervan vinden. De vragenlijst is door 528 lezers ingevuld. Enkele resultaten hiervan lichten we kort toe.

Allereerst dank aan degenen die de moeite hebben genomen om de vragenlijst in te vullen! Al weten we niet hoe representatief de antwoorden zijn voor het hele lezerspubliek, het relatief grote aantal respondenten geeft wel vertrouwen dat we hiermee een goed beeld krijgen van onze lezers. 

Vooral hoogopgeleide mannen boven de 50 

De klimaatberichten zijn bedoeld voor een breed, in klimaatverandering geïnteresseerd publiek. Toch blijkt het lezerspubliek geen afspiegeling te zijn van de Nederlandse samenleving: we bereiken vooral hoogopgeleide mannen van boven de 50 met een bovengemiddelde interesse voor klimaatverandering. Zo is 80 procent van de respondenten man, waarvan 70 procent boven de 50 jaar oud is. Bij de vrouwelijke respondenten is 56 procent boven de 50 jaar. 84 procent van de lezers is hoogopgeleid (HBO, WO). Dat is ruim twee keer zo veel als in Nederland als geheel (35,5 procent).  

Weinig jongeren 

We bereiken weinig jongeren met de klimaatberichten. Waar we nog wel een aantal mannelijke twintigers bereiken, is die leeftijdscategorie bij de vrouwelijke lezers heel dunbevolkt. Slechts 3,6 procent van de lezers geeft aan te studeren, tegenover 7,4 procent van de Nederlandse bevolking. We weten niet of studenten misschien minder geneigd waren om de vragenlijst in te vullen. Daarnaast lezen studenten wellicht vaker dan andere mensen Engelstalige bronnen.  

Verdeling van de klimaatberichtlezers naar geslacht en leeftijdscategorie
Afbeelding 1. Verdeling van de klimaatberichtlezers naar geslacht en leeftijdscategorie
De begrijpelijkheid van klimaatberichten op het gebied van taalgebruik, inhoud en de grafieken, zoals beoordeeld door klimaatberichtlezers in de vragenlijst.
Afbeelding 2. De begrijpelijkheid van klimaatberichten op het gebied van taalgebruik, inhoud en de grafieken, zoals beoordeeld door klimaatberichtlezers in de vragenlijst.
Verdeling van antwoorden op de vraag of het KNMI mag oproepen tot uitstootbeperking
Afbeelding 3. De mening van klimaatberichtlezers over de vraag of het KNMI mag oproepen tot uitstootbeperking.

Begrijpelijkheid 

We vroegen ons ook af hoe begrijpelijk de klimaatberichten zijn voor onze lezers. We schrijven elke bericht zo begrijpelijk mogelijk door bijvoorbeeld jargon te voorkomen. Fijn dus om te zien dat de lezers de berichten overwegend goed te begrijpen vinden, zowel wat betreft het taalgebruik als de inhoud en grafieken. 85 procent gaf aan de grafieken belangrijk te vinden. 

Hierbij moeten we natuurlijk wel beseffen dat de meerderheid van de lezers hoogopgeleid is, terwijl we graag een dwarsdoorsnede van de Nederlandse bevolking willen bereiken met onze klimaatcommunicatie. 

De kijk op het KNMI 

We vroegen in de vragenlijst ook hoe men tegen het KNMI aankijkt. Bijna 90 procent van de lezers geeft aan het KNMI (zeer) betrouwbaar te vinden. Er is ook een kleine groep lezers (5 procent) die de informatie van het KNMI lezen, ondanks dat zij het instituut (zeer) onbetrouwbaar vinden. Dit zijn waarschijnlijk mensen met een afwijzende houding tegenover de klimaatwetenschap, zoals ook blijkt uit sommige antwoorden op open vragen (waarin onze berichtgeving “misinformatie” of “een onvolledig, gemanipuleerd verhaal” genoemd wordt). 

Daarnaast vroegen we: ‘Vindt u dat het KNMI mag oproepen tot het minder uitstoten van broeikasgassen om klimaatverandering te beperken?’ Een ruimte meerderheid (68 procent) geeft aan dit (heel) graag te zien. 12 procent vindt dat het KNMI zich niet moet uitspreken over het verminderen van de uitstoot, de overige 20 procent is neutraal of gaf geen mening.

Onderwerpen 

88 procent van de lezers vindt de onderwerpen van de klimaatberichten (heel) interessant. De meeste interesse gaat daarbij uit naar uitleg van klimaatwetenschap, gevolgd door extreem weer en klimaatweetjes over Nederland.

Onderwerpen die men mist gaan vaak over de relatie tussen klimaatverandering en andere maatschappelijke thema’s, zoals bijvoorbeeld de relatie tussen klimaat en biodiversiteit, klimaat en economie, of klimaat en migratie. Andere specifieke kenniswensen gaan over het uitleggen van de straalstroom of kantelpunten, zoals de AMOC. Weer andere lezers gaven aan graag meer te lezen over misinformatie rondom klimaatverandering, of juist andere perspectieven rondom klimaatverandering. Met dat laatste worden dan vaak argumenten bedoeld, die niet in lijn zijn met de huidige inzichten van de klimaatwetenschappen.

Hoge tevredenheid bij specifieke doelgroep 

In de loop der tijd heeft zich een lezerspubliek gevormd dat de klimaatberichten waardeert. Deze lezers zijn over het algemeen erg tevreden over de klimaatberichten en hebben een hoge interesse in klimaatverandering.  
We gaan kijken of we informatie uit onze klimaatberichten op verschillende manieren kunnen aanbieden zodat we meer een dwarsdoorsnede van de samenleving kunnen bereiken. Met klimaatberichten blijken we vooral een specifieke doelgroep te bereiken. We laten ook een onderzoek uitvoeren onder jongeren over klimaatcommunicatie. Met als doel het verkrijgen van een breed en gedetailleerd inzicht in de informatiebehoefte van jongeren als het gaat om klimaatcommunicatie door het KNMI. 

KNMI-klimaatbericht door Silke Rammeloo en Bart Verheggen

Volgende week een klimaatbericht over mogelijkheden om de methaanuitstoot naar beneden te brengen 

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Het klimaat en vogelsnelwegen

    De lente is begonnen en de Noordse stern gaat weer beginnen aan zijn jaarlijkse tocht van de Zuid...

    12 maart 2025 - Klimaatbericht
  2. Methaan: onzichtbaar, maar niet ongezien

    De uitstoot van CO2 en methaan neemt nog altijd toe. Methaan is na CO2 het belangrijkste broeikas...

    10 maart 2025 - Klimaatbericht
  3. Metingen weer beschikbaar

    Door de gevolgen van stroomuitval op het KNMI eerder vandaag zijn er problemen met het netwerkver...

    05 maart 2025 - Nieuwsbericht
  4. Het klimaat is altijd veranderd, met CO₂ in de hoofdrol

    Het klimaat op aarde is niet altijd hetzelfde geweest; de gemiddelde temperatuur heeft juist flin...

    05 maart 2025 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten