Op 5 juni 2019 was de luchtdruk hoog boven het oosten van Europa. Boven de Britse Eilanden lag een sturend lagedrukgebied. Ons land bevond zich in een brede overgangszone tussen koele, maritiem polaire lucht (westen) en warme sub-tropische lucht (oosten). Boven Duitsland ontstond een thermisch lagedrukgebied (figuur 1) dat met de zuidelijke bovenstroming via het oosten van ons land naar het noorden trok.
Op 5 juni 2019 overdag waren er grote verschillen in het weer. In het westen van het land was het meest bewolkt en viel er af en toe wat regen, de temperatuur haalde de 20 °C niet. In het oosten was ruimte voor de zon waarbij langs de oostgrens de temperatuur kon stijgen tot de zomerse waarde van 25 °C.
In de avond trok een onweerscomplex vanuit Frankrijk noordwaarts richting ons land. Voor deze buien uit ontstonden boven ons land rond 22.00 uur lokale tijd de eerste onweersbuien (figuur 2). Rond 23.30 (figuur 3) ontstonden boven Utrecht en Noord-Holland enkele zware buien. In Utrecht werd hierbij Cabauw een windstoot geregistreerd van afgerond 35 m/s (126 km/uur, figuur 5). Deze bui trok via de omgeving van Vinkeveen naar Amsterdam en veroorzaakte veel schade door bomen die omwaaiden. Uit Noord-Holland kwamen ook meldingen binnen van hagel zo groot als golfballen. Het gebied met buien trok naar het noordoosten en lag rond 01.30 uur op 6 juni boven het noordoosten van het land (figuur 4). De brede band met regen die in figuur 4 te zien is ten zuiden van de lijn met buien boven het noordoosten hing samen met de passage van het koufront.
In figuur 5 worden de gemeten windstoten op 5 juni 2019 gepresenteerd. Naast de windstoot in Cabauw werden ook op de Wadden windstoten tot ca. 110 km/uur gemeten. In een brede strook van Noord-Holland naar Limburg viel op uitgebreide schaal 20 tot ruim 45 mm regen (figuur 6).
Op 5 juni 2019 om 11.56 uur is een code geel uitgegeven voor de naderende onweersbuien:
“Onweersbuien met zware windstoten en lokaal veel neerslag en kans op hagel. De eerste uren zijn er geen waarschuwingen van kracht. Vanaf het einde van de avond trekt er een gebied met onweersbuien van zuid naar noord over het land. Hierbij komen zware windstoten van 60-75 km/uur voor. Tevens valt er lokaal veel neerslag en kan er hagel voorkomen.”
Deze waarschuwing bleef de gehele dag uitstaan. Om 00.07 uur (6 juni 2019) is een code oranje uitgegeven (figuur 7):
“Zware onweersbuien met lokaal (zeer) zware windstoten, veel neerslag en kans op hagel - Een gebied met met zware onweersbuien trekt de komende uren van zuid naar noord over het land. Hierbij komen lokaal (zeer) zware windstoten van 75-100 km/uur voor, zeer lokaal mogelijk boven de 100 km/uur. Tevens valt er lokaal veel neerslag en kan er hagel voorkomen.”
In de loop van de nacht is de code oranje van het zuiden naar het noorden geleidelijk beëindigd. Om 02.03 uur luidde de waarschuwing (figuur 8):
“In het noorden en oosten zware onweersbuien - In het noorden en oosten van het land komen zware onweersbuien voor. Lokaal komen hierbij (zeer) zware windstoten voor van 75-100 km/uur, zeer lokaal mogelijk boven de 100 km/uur. Tevens valt er lokaal veel neerslag en kan er (grote) hagel voorkomen. In het zuiden en midden van het land komt af en toe nog onweer voor en regent het nog stevig door. De buien verplaatsen zich langzaam noordwaarts.
Om 03.55 uur werd code oranje in het gehele land beëindigd.
Laatste update 12 juni 2019/ Weer- en Klimaatdiensten, Rob Sluijter