Op 8 december 2017 lag er een diepe depressie boven Noorwegen. Aan de westflank van dit systeem stroomde koude lucht van de Noordpool naar West-Europa. Er vielen winterse buien die op de 9e vooral in het midden en oosten van het land her en der (tijdelijke) sneeuwdekjes veroorzaakten. Een zeer diepe depressie (ca 970 hPa, figuur 1) trok op 10 december van Ierland via het midden van ons land naar Duitsland. Dit laag veroorzaakte op uitgebreide schaal langdurige sneeuwval in vooral het midden van Nederland. Het KNMI waarschuwde voor deze sneeuw middels een code oranje.
Het met het frontale systeem samenhangende neerslaggebied van het lagedrukgebied bereikte rond 08 uur MET het zuidwesten (figuur 2). De neerslag viel in de vorm van sneeuw, die aanvankelijk nauwelijks nog bleef liggen omdat de luchttemperatuur te hoog was (getallen in zwarte bolletjes figuur 2). De sneeuwzone breidde zich snel noordwaarts uit en rond 14 uur MET (figuur 3) sneeuwde het in het zuiden en midden van het land. Door de intensiteit van de sneeuwval daalde de temperatuur naar waarden rond het vriespunt en bleef de sneeuw liggen met de opbouw van een sneeuwdek tot gevolg. In het zuiden passeerde aan het oppervlak het frontale systeem van de depressie en werd zachte lucht aangevoerd. De neerslag ging hier over in regen en de temperatuur liep op tot enkele graden boven het vriespunt (figuur 3). Om 17.00 uur MET (figuur 4) lag de depressiekern boven ons land. Het neerslagebied verplaatste zich niet verder noordwaarts, het hele systeem trok nu oostwaarts naar Duitsland weg.
De passage van het lagedrukgebied was fraai te zien aan het windrichting- en windsnelheidspatroon in Nederland. Om 17 uur lag de kern van het lagedrukgebied voor de Nederlandse kust (figuur 5). Ten noorden van het front stond een wind met oostcomponent, ten zuiden een wind met westcomponent. Ten zuiden van het front trok de wind bovendien flink aan. In figuur 6 staat de gemeten maximale uurwaarde van de wind. In het zuiden van Nederland werd op grote schaal windkracht 7 bereikt (‘harde wind’), in Zeeland werd kracht 8 (stormachtig gehaald). Figuur 7 toont de gemeten windstoten. In het zuiden werden zware windstoten van 75 tot 85 km/uur, lokaal nog hoger, gemeten.
Het samenspel van alle weerelementen in De bilt wordt in figuur 8 gepresenteerd in de vorm van een meteogram. Goed te zien is dat tijdens de sneeuwval de temperatuur daalt naar het vriespunt en het zicht daalt naar soms slechts 200 meter. De wind draait rond 18.00 uur naar het zuidwesten op het moment dat het front passeert. De neerslag stopt en de temperatuur loopt dan snel op.
Op ca. 325 KNMI-neerslagstations meten de waarnemers om 09 uur MET de dikte van het sneeuwdek. In figuur 9 staan de metingen van 10 december. Her en der is op dat moment al sprake van een sneeuwdek, ontstaan op de 8e en 9e december toen winterse buien over het land trokken. In figuur 10 staan de metingen van 11 december om 09.00 uur MET. In een groot gebied is 5 tot 10 cm sneeuw gevallen, met name op de Veluwe lokaal veel meer. In het zuiden is het sneeuwdek deels verdwenen doordat de temperatuur een aantal uren op 10 december (ver) boven nul lag. Doordat de sneeuw op zondag viel was het verkeersaanbod laag en daardoor de impact beperkt.
Vanaf zaterdag 9 december om 04.09 uur werd er gewaarschuwd (code geel) voor de sneeuw van de 10e:
“Zondagochtend trekt een gebied met sneeuwval vanuit het zuidwesten het land binnen. De sneeuw bereikt in de middag het noorden van het land, terwijl deze dan in het zuiden over gaat in regen. Op veel plaatsen kan het langdurig sneeuwen en kan er zich een sneeuwdek vormen. Dit zal voor gladheid zorgen.”
Om 17.38 uur op 9 december heeft het KNMI een code oranje uitgegeven voor de sneeuwval op de 10e:
“CODE ORANJE Morgen flinke sneeuwval. Vanavond en vannacht landinwaarts lokale gladheid Zondagochtend trekt een gebied met flinke sneeuwval vanuit het zuidwesten het land binnen. De sneeuw bereikt in de middag het noorden van het land, terwijl deze dan in het zuiden over gaat in regen. Op veel plaatsen kan het langdurig sneeuwen en vormt zich een sneeuwdek van 5-10 cm, lokaal 10-15 cm. Hiervoor is een code oranje van kracht. Landinwaarts is het momenteel door sneeuwbuien en/of door bevriezing van weggedeelten plaatselijk glad.Zondagmiddag kunnen er vooral in het zuiden van het land ook zware windstoten voorkomen van 80-90 km/uur.
Op 10 december werd het waarschuwingsbericht regelmatig geactualiseerd. In de loop van de dag werd code oranje vanuit het zuiden per provincie beëindigd (zie figuur 11, 12 en 13). Code oranje werd in het gehele land om 23.04 uur op 10 december 2017 beëindigd
KNMI, Weer en Klimaatdiensten, Rob Sluijter, laatste update 13 december 2017 15 uur.