De concentratie fijnstof in Beijing bereikte meerdere malen waarden boven de 500 μg/m3, tienmaal hoger dan de dagelijkse limietwaarde zoals vastgesteld door de Europese Unie.
De belangrijkste component in de luchtvervuiling in Beijing wordt gevormd door deeltjes die kleiner zijn dan 2.5 micrometer (PM2.5). Door hun kleine afmetingen zijn ze extra schadelijk voor de gezondheid omdat ze dieper in de longen doordringen en zo gemakkelijker in de bloedbaan worden opgenomen. Net zoals sigarettenrook wordt PM2.5 verantwoordelijk gehouden voor onder andere aandoeningen aan de luchtwegen, longen en cardiovasculaire problemen.
Het KNMI volgt dagelijks de ontwikkeling van de luchtkwaliteit boven China op de voet aan de hand van metingen van stikstofdioxide (een andere belangrijke component van luchtvervuiling) vanuit de ruimte.
De satellietmetingen met het Ozone Monitoring Instrument (OMI) worden ook gebruikt om de sterkte te bepalen van de bronnen die ten grondslag liggen aan de vervuiling. Tevens wordt er met behulp van meteorologische en chemische modellen een luchtkwaliteitsverwachting voor de komende dagen uitgerekend (zie http://www.amfic.eu/bulletin).
De oorzaak van de smog dient gezocht te worden in de snelle economische ontwikkeling die het land de afgelopen jaren doormaakte. Meer dan de helft van de bevolking woont in de stad (China telt 120 steden met meer dan 1 miljoen inwoners), maar slechts 1% van deze stedelijke bevolking ademt lucht die voldoet aan de fijnstof-eisen van de Wereldgezondheidsorganisatie. De sterke groei van de industrie en de toegenomen welvaart verhoogt de vraag naar elektriciteit, die voor 82 procent geleverd wordt door kolencentrales.
Beijing heeft tussen 2000 en 2010 haar inwonersaantal zien groeien van 13,6 miljoen naar 19,6 miljoen. In dezelfde tijd groeide het wagenpark van 1,5 miljoen naar 6 miljoen auto’s. De emissies van vervuilende stoffen stijgen er met 22 procent per jaar, afgezien van een tijdelijke afname in 2008 door de maatregelen rondom de Olympische Spelen en de economische crisis.
Behalve menselijke factoren heeft ook de meteorologie een belangrijke rol in de sterke luchtvervuiling boven de steden in oost China. Smog episodes komen met name in de winter voor. Door de lage temperaturen stoken veel inwoners hun kachels met kolen en briketten. Bovendien is er door het stabiele winterweer nauwelijks wind die de vuile lucht verplaatst of regen die de lucht schoonspoelt. Eveneens zorgt het voor een sterke inversielaag waardoor de vervuilingsconcentraties niet kunnen verdunnen met hogere luchtlagen.
De slechte luchtkwaliteit hebben de autoriteiten gedwongen tot strikte maatregelen. Zo worden in Beijing de verkeercirculatie, industrie en bouwprojecten tijdelijk beperkt. Maar luchtvervuiling is niet alleen een lokaal probleem. Berekeningen van het KNMI wijzen uit dat gemiddeld genomen slechts 39% van de luchtvervuiling in Beijing zelf geproduceerd wordt. De rest komt letterlijk aanwaaien uit steden en industriegebieden van de omliggende provincies, waar milieuwetgeving dikwijls een stuk minder streng wordt nageleefd. In steden als Shijiazhuang en Hengshui was de smog in januari nog ernstiger dan in Beijing.
