Foto: Jannes Wiersema
Achtergrond

Gehomogeniseerde reeks maandtemperaturen De Bilt

Abrupte of geleidelijke veranderingen in de waarneemomstandigheden kunnen kunstmatige sprongen of trends in de waarneemreeksen veroorzaken (inhomogeniteiten). Bekende voorbeelden van dit soort veranderingen zijn

  • veranderingen in het meetinstrument;
  • verplaatsingen van het instrument, zowel horizontaal als verticaal;
  • veranderingen in de omgeving, bijvoorbeeld de groei van bomen en de uitbreiding van omringende steden.

De hierdoor veroorzaakte inhomogeniteiten, kunnen zo groot worden dat de klimaatreeks zonder verdere correcties ongeschikt is voor klimaatonderzoek.

In de praktijk zijn inhomogeniteiten in langjarige klimaatreeksen niet te voorkomen. We zullen daarom moeten zoeken naar methoden om de reeksen hiervoor te corrigeren. Dit corrigeren noemen we homogeniseren. De methode waarmee we een reeks homogeniseren is afhankelijk van het gebruiksdoel van de reeks. Bijvoorbeeld, wanneer een reeks gebruikt wordt voor het vinden van trends in seizoen- of jaargemiddelden dan volstaan in de regel maandgemiddelde correcties. Deze correcties kunnen we bijvoorbeeld vinden door rond het moment van de inhomogeniteit de reeks te vergelijken met reeksen van nabijgelegen stations, die in het betreffende tijdvak wel homogeen zijn. Voor het KNMI-station De Bilt zijn de temperatuurmetingen op maandbasis gehomogeniseerd.

De gehomogeniseerde De Bilt-reeks zal niet dagelijks operationeel door het KNMI worden gebruikt. Daarvoor zijn een aantal redenen:

  • De gehomogeniseerde waarden zijn alleen voor de maandgemiddelde temperatuur bekend; Onderliggende dag- en decadewaarden en andere elementen zoals maximum- en minimum zijn niet beschikbaar;
  • Van andere KNMI-stations zijn geen gehomogeniseerde reeksen beschikbaar waardoor geen vergelijking tussen stations kan worden gemaakt.
  • De gehomogeniseerde reeks kan, op basis van voortschrijdend inzicht, op zeker moment worden aangepast.

De gehomogeniseerde gegevens kunt u in de vorm van een ASCII-file downloaden.

Niet gevonden wat u zocht? Zoek meer achtergrond artikelen