besneeuwde bomen in de winter
Foto: Jannes Wiersema
Uitleg over

Kerstweer

Een witte kerst, vorst, gladheid of juist warm. Wat voor weer is het zoal met kerst?

Witte kerst

Een witte kerst komt niet vaak voor. Sinds 1901 telde het KNMI acht keer een witte kerst met op beide kerstdagen een sneeuwdek in De Bilt. De laatste keer was in 2010 en daarvoor in 2009 en 1981, grillig verdeeld in de tijd dus. Natuurlijk is het aantal keren dat ergens in het land sneeuw lag met kerst wel groter dan het officiële aantal.

Rond kerst treedt juist vaak een stijging van de temperatuur op. De kerstdepressie, zoals die wordt genoemd, stuurt dan zachtere lucht naar West-Europa. Meestal ligt de temperatuur op deze dagen tussen 5 en 10 graden. Maar het kan nog zachter zijn. Sinds 1901 werd het in De Bilt op eerste kerstdag vijftien keer warmer dan 10 graden. Dit gebeurde voor het laatst in 2015 toen de eerste kerstdag met 14,0 graden in De Bilt de zachtste was van de meetreeks sinds 1901.

Kerstdagen met vorst

Kerstdagen met vorst zijn in de minderheid. Tien keer bleef het in De Bilt sinds 1901 op eerste kerstdag de hele dag vriezen. Tweede kerstdag was veertien keer een zogenoemde ijsdag. Zeven keer waren beide kerstdagen ijsdagen, het laatst in 1970. De laagste temperaturen die met kerst zijn gemeten, zijn -3,9 graden op eerste kerstdag 1961 en -4,8 graden op tweede kerstdag 1938.

Auto's die rijden in de sneeuw.
Sneeuw op eerste kerstdag 2009. Foto: Jannes Wiersema
Kerstballen voor een beregend raam
Vaak is het rond kerst zacht. Foto: Jannes Wiersema

Gladde kerst

In 1994 was kerst voor het eerst na bijna tien jaar winters met 's ochtends matige vorst. Die kerst is de geschiedenis ingegaan als gladde kerst. Vooral op de avond van eerste kerstdag viel regen op een bevroren ondergrond (ijzel). De wegen werden hierdoor ijsbanen. Twaalf mensen kwamen door de gladheid om het leven.

Meer uitleg over

  • Onweer

    Onweersdagen

    Een onweersdag is een dag waarop ergens op een weerstation van het KNMI minstens één donderklap wordt gehoord. In ons land onweert het jaarlijks gemiddeld op 25 dagen.
  • Molen bij mooi weer (Bron: Jannes Wiersema)

    Mooi-weerdagen

    Mooi weer is subjectief. Voor een zeiler moet het waaien, een fietser houdt juist niet van tegenwind en aan het strand willen we zon en aangename warmte.
Niet gevonden wat u zocht? Zoek in alle uitleg over