Na extreem weer volgt vaak de vraag wat de rol van klimaatverandering was. Het antwoord hierop komt van zogeheten attributiestudies. Dit is onderdeel van het Early Warning Centre (EWC).
Klimaatattributie is het duiden van de relatie van extreme weergebeurtenissen met klimaatverandering. Op dit moment kunnen we binnen het Early Warning Centre (EWC) dit soort studies doen voor temperatuurextremen en grootschalige neerslag en droogte, zowel binnen Nederland als internationaal. Bij internationale studies wordt meestal samengewerkt met het World Weather Attribution consortium (WWA).
Een attributiestudie geeft de samenleving een handvat om al dan niet maatregelen te nemen om zich weerbaarder te maken tegen soortgelijke gebeurtenissen in de toekomst en maakt de huidige impact van klimaatverandering direct voelbaar. We geven informatie over de kans op de weergebeurtenis, de onzekerheden en over de kwetsbaarheid van de samenleving hiervoor. Niet alleen meteorologische factoren maar ook maatschappelijke omstandigheden bepalen wat de impact is van het extreme weer.
We geven prioriteit aan gebeurtenissen met grote impact op de maatschappij of die tot grote discussies leiden. Daardoor zijn de antwoorden van de attributiestudies belangrijk voor een groot publiek. De gebeurtenis wordt zo gedefinieerd dat het de impact zo goed mogelijk reflecteert, zoals bijvoorbeeld de hoogste 3-daags gemiddelde temperatuur voor een hittegolf. Op basis van waarnemingen geven we vervolgens aan hoe extreem de gebeurtenis was: moeten we in het huidige klimaat goed voorbereid zijn op zo'n extreem of was het zo uitzonderlijk dat de kosten niet opwegen tegen het geringe risico?
Met waarnemingen kan tegenwoordig vaak een trend aangetoond worden, maar kan niet worden achterhaald wat de oorzaak is van die trend. Om de waargenomen trend te linken aan klimaatverandering (of niet) gebruiken we klimaatmodellen. Daarbij gebruiken we alleen de klimaatmodellen die het extreme weer op realistische wijze narekenen. Resultaten van minstens twee maar liefst meer modellen leiden samen met de berekeningen op basis van de observaties tot een gezamenlijke conclusie over hoe klimaatverandering een rol speelt in de kans op en de sterkte van een specifieke weersextreem.
De vragen die onderdeel zijn van de attributiestudie:
World Weather Attribution (WWA) is een internationaal team van klimaatwetenschappers dat klimaatattributiestudies doet. Het is mede opgericht door het KNMI. De eerste studie ging over de hittegolf in Europa van juli 2015. Sindsdien heeft WWA meer dan twintig studies uitgevoerd (figuur 1). Regelmatig worden sterke verbanden met klimaatverandering gevonden. Bij weer andere natuurrampen vond WWA juist geen duidelijk verband met de opwarming van de aarde. Een aantal voorbeelden:
