Augustus 2004

Zeer warm, zeer nat en de normale hoeveelheid zon

Augustus was een maand van tegenstellingen. In het eerste deel van de maand beleefden we een hittegolf en werden temperatuurrecords gebroken. Daarna vielen er op talrijke dagen lokaal zeer grote neerslaghoeveelheden met wateroverlast tot gevolg.

Door de warmte aan het begin van de maand is de gemiddelde maandtemperatuur hoog uitgekomen: 18,8 °C tegen 17,2 °C normaal. Hiermee eindigt augustus op de negende plaats in de rij van warmste augustusmaanden sinds 1901. De warmte resulteerde in de 35e landelijke hittegolf sinds 1901. Er is sprake van een hittegolf als de maximumtemperatuur in De Bilt gedurende een tijdvak van tenminste vijf dagen elke dag 25,0 °C of hoger is ("zomerse dag") en in dat tijdvak bovendien op zeker drie dagen een waarde van minstens 30,0 °C ("tropische dag") bereikt. De hittegolf telde drie tropische dagen en duurde uiteindelijk tien dagen, van 2 tot 11 augustus.

Op 9 augustus werden op een aantal stations record hoge minimumtemperaturen gemeten; lokaal koelde het dat etmaal niet verder af dan ca. 21 °C.
De warmte viel toevalligerwijs samen met de eerste decade (dag 1 tot en met 10) van de maand. Dat leverde op veel stations een zeer warme eerste augustusdecade op die eindigde in de top 10 van warmste overeenkomstige tijdvakken. Vooral in het noordoosten van het land was de warmte opmerkelijk en de afwijking van het langjarig gemiddelde het grootst. In Eelde (Gr) werden zes tropische dagen op rij genoteerd.
De maand augustus in zijn geheel bracht in De Bilt uiteindelijk 26 warme en 12 zomerse dagen tegen respectievelijk 22 en zeven normaal

Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Neerslag De Bilt
Neerslag De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt

Met gemiddeld over het land 143 mm tegen 62 mm normaal was augustus zeer nat. Door het sterk buiige karakter van de neerslag waren de maandsommen neerslag zeer grillig verdeeld over het land. Op een aantal plaatsen in de westelijke helft van het land viel ruim 200 mm. In de zuidoostelijke helft van het land viel lokaal slechts ca. 80 mm. Op het KNMI-neerslagstation Maasland is de maandsom uitgekomen op 325 mm. Dat is een nieuw landelijk neerslagrecord. Het oude record stond op naam van Zandvoort met 321 mm in oktober 1932.


Op acht dagen in augustus werd er op tenminste één KNMI-neerslagstation 50 mm of meer afgetapt: de 11e, 12e, 13e, 14e, 16e 19e, 21e en 25e . De buien hadden regelmatig wateroverlast tot gevolg. Vooral in Friesland en het westelijk gedeelte van Groningen viel op de 12e en 13e uitzonderlijk veel regen (meer dan 80 mm) . Deze hoeveelheid viel in ca. 30 uur. Een hoeveelheid van 80 mm, die in 30 uur valt, wordt gemiddeld eens per 125 jaar geëvenaard of overschreden. Dezelfde uitzonderlijkheid werd ook bereikt in de omgeving van Maasland, waar 97 mm in ca. 36 uur tijd viel en in de omgeving van Purmerend in Noord-Holland, waar achtereenvolgens 90 en 82 mm viel.
Van de KNMI-stations was Leeuwarden het natst met 239 mm en Gilze-Rijen het droogst met 66 mm. In De Bilt viel 127 mm tegen normaal 58 mm.

Op 19 augustus stond er langs de kust enige tijd een stormachtige wind. IJmuiden kwam zelfs tot een uurgemiddelde windsnelheid van 21 m/s (9 Beaufort, storm). De windstoten liepen langs de westkust op tot 28 m/s (101 km/uur). Een windhoos richtte in Muiden op de 23e aanzienlijke schade aan.


Het aantal zonuren gemiddeld over het land week met 193 maar weinig af van het langjarige gemiddelde van 198 uren. In het noorden scheen de zon het meest; op het KNMI-station Lauwersoog 208 uren. Het somberst was het in Westdorpe met 174 zonuren. In De Bilt scheen de zon 191 uren tegen normaal 192. Er kwam één zonloze dag voor, precies
het normale aantal.

Vorig jaar augsutus bedroeg in De Bilt de gemiddelde temperatuur 19,3 °C, de hoeveelheid neerslag 9 mm en het aantal zonuren 227.

Normaal = het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1971-2000 /De Bilt, 1 september 2004 - - sluijter.