Herfst 2013 (september, oktober, november)

Zeer nat, zacht en normale hoeveelheid zon

Wisselvallig: tropisch, veel regen in korte tijd en een zeer zware storm

De herfst was zeer nat. Gemiddeld viel er circa 347 mm neerslag, ruim 100 mm meer dan normaal in de herfst (243). Herfst 2013 staat in de top 5 van natte herfstseizoenen, 1998 staat op de eerste plaats met ruim 430 mm.
Een groot deel van de regen viel in het weekeinde van 12 en 13 oktober. Het KNMI gaf een code oranje uit (waarschuwing voor extreem weer) voor Zeeland, Zuid-Holland en Utrecht vanwege grote neerslaghoeveelheden. In Zuid-Holland viel op sommige plaatsen ruim 120 mm in 24 uur. In een veel groter gebied van Zeeland, Zuid-Holland en Utrecht viel opgeteld 75 mm regen of meer. Zulke neerslaghoeveelheden in een etmaal op deze schaal komen minder dan eens per dertig jaar voor. De eerste decades (10 dagen) van september en november waren ook zeer nat met vrij veel regen binnen enkele dagen. Eind september was het in vrijwel het hele land juist lange tijd droog.

In alle drie de afzonderlijke herfstmaanden was de neerslagsom groter dan het langjarige gemiddelde. In september viel 119 (78) mm, in oktober 117 (83) mm en in november circa 110 (82) mm. Tussen haakjes staat het langjarige gemiddelde vermeld. In De Bilt viel totaal 390 mm (241) en deze herfst belandt daarmee in De Bilt op de 3e plaats, sinds het begin van de metingen in 1906, achter 1974 en de recordnatte herfst van 1998.

Op maandag 28 oktober veroorzaakte een stormdepressie een westzuidwesterstorm. In het Waddengebied stond enige tijd een zeer zware storm, kracht 11, in de noordwestelijke kustprovincies stond geruime tijd een zware storm, windkracht 10. Het KNMI gaf een weeralarm (code rood) uit voor zeer zware windstoten (100 km/uur of meer) voor het westen, midden en noorden van het land. De hoogste windstoot werd gemeten op Vlieland en Lauwersoog en bedroeg 151 km/uur. De laatste keer dat er een zeer zware storm (11 Bft) in Nederland voor kwam, was 25 januari 1990.

In de Bilt komt de gemiddelde temperatuur uit op 11,1 °C (10,6). Deze herfst is daarmee zacht verlopen. Aan het begin van de herfst was het zomers en werden in een deel van het land maxima genoteerd van 25,0 °C of hoger. 5 en 6 september verliepen lokaal, inclusief in De Bilt, zelfs tropisch warm (maximumtemperatuur 30,0 °C of hoger). De landelijk hoogste temperatuur van de herfst werd op de 5e bereikt in het Limburgse Ell: 32,7 °C. Normaal komt er in De Bilt in de herfst geen tropische dag voor, nu een. Daarnaast kwamen daar drie zomerse dagen voor, normaal zijn dat er twee. Het was ook opvallend zacht in oktober, vooral in de herfstvakantie lag de temperatuur boven de normale waarden. Op 22 oktober noteerde vrijwel het hele land nog een warme dag (maximumtemperatuur 20,0°C of hoger). Het aantal warme dagen komt in De Bilt uit op acht, gemiddeld zijn dat er in de herfst twaalf. 
Het duurde tot 11 november voordat de temperatuur in De Bilt voor het eerst na de zomer onder nul dook. Het aantal vorstdagen (minimumtemperatuur van 0,0 °C of lager) komt daar in totaal uit op drie, tegen zeven normaal. De laagste temperatuur van de herfst werd gemeten op 25 november op KNMI station Twenthe, daar vroor het 6,0 °C.

Gemiddeld over het land scheen de zon 320 uren, normaal voor de herfst. De eerste maanden was het gemiddeld iets zonniger, de laatste maand was aan de sombere kant. In september scheen de zon 147 (143) uren, in oktober 118 (113) en november komt uit op 54 (62) uren. Het somberst was de Veluwe met op het station Deelen 282 zonuren. In het noorden scheen de zon lokaal ruim 350 (Terschelling 356) uren en was het deze herfst het zonnigst. In de Bilt kwam het aantal zonuren uit op 298 tegen normaal 315 uren.

Vorig jaar herfst bedroeg in De Bilt de gemiddelde temperatuur 10,5 °C, de hoeveelheid neerslag 200 mm en het aantal zonuren 331.

Normaal = het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010. Neerslagsommen gemiddeld over 13 neerslagstations. 
De Bilt , 2 december 2013/ Mieke Reijmerink.