November 2013

Normale temperatuur, vrij nat en aan de sombere kant

November had twee gezichten. De eerste helft van de maand was uitermate wisselvallig en nat, de tweede helft verliep overwegend droog en rustig. Opvallend zachte of koude tijdvakken deden zich niet voor, vrijwel voortdurend lag de temperatuur rond de normale waarde voor de tijd van het jaar. De gemiddelde maandtemperatuur kwam met 6,7 °C in De Bilt precies uit op de normale waarde. Er waren wel grote regionale verschillen. In het Waddengebied was november duidelijk te zacht, lokaal bedroeg de afwijking +0,9 °C. In het uiterste zuidoosten was de maand juist kouder dan normaal, in Maastricht bedroeg de afwijking -0,6 °C.

Op 11 november daalde de temperatuur in De Bilt voor het eerst na het zomerhalfjaar tot onder het vriespunt. In totaal telde de maand er drie vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C), normaal telt november vijf vorstdagen. In het oosten van het land kwam het lokaal op acht dagen tot vorst, in een brede kuststrook heeft het nog op geen enkele dag gevroren. De landelijk laagste temperatuur werd gemeten op 25 november in Twenthe tijdens helder en rustig weer: -6,0 °C. De hoogste temperatuur, 14,8 °C, werd geregistreerd op 7 november in Ell en Arcen.

Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Neerslag De Bilt
Neerslag De Bilt
z
z

November was een vrij natte maand met gemiddeld over het land 98 mm neerslag, tegen 82 mm normaal. 
Het grootste deel van de maandsom neerslag, 83 mm, viel in de eerste helft van de maand gedurende het wisselvalige herfstweer. In het tweede deel van de maand verliepen veel dagen juist droog.
Er waren grote verschillen in neerslaghoeveelheid. De meeste regen viel in een brede strook van Zeeland naar Drenthe, op een aantal plaatsen 130 mm of meer. In het zuidoosten werd de minste neerslag afgetapt, in Maastricht niet meer dan 69 mm. In De Bilt kwam de maandsom uit op 115 mm tegen 80 mm normaal.

Op zondag 3 november ontstonden in een buienlijn boven het midden van het land enkele tornado's die lokaal schade veroorzaakten, met name in Wijk bij Duurstede. 
Een lagedrukgebied dat langs onze westkust naar het zuiden trok, veroorzaakte op woensdag 20 november her en der de eerste (natte) sneeuw van het seizoen. In het zuidwesten van het land ontstond in de avond plaatselijk een dun en tijdelijk sneeuwdek.

Gemiddeld over het land scheen de zon 54 uren tegen een langjarig gemiddelde van 63 uren. De regionale verschillen in het aantal zonuren waren in november wel opvallend groot. In het zuidoosten was november zeer somber, Maastricht kwam niet verder dan 33 uren. In het noorden van het land was het juist zonniger dan normaal met op Terschelling en in Nieuw Beerta 71 zonuren geregistreerd: ruim twee keer zo veel als in Maastricht. In De Bilt is het aantal zonuren uitgekomen op 47 tegen 63 uren normaal. Langere, sombere tijdvakken die soms zo kenmerkend zijn voor de herfst, kwamen dit jaar niet voor.

Vorig jaar november was in De Bilt de gemiddelde temperatuur 6,8 °C, bedroeg het aantal uren zonneschijn 60 en de neerslagsom 41 mm.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010 
De Bilt, 2 december 2013/Rob Sluijter