Januari 2016

Zacht, nat en aan de zonnige kant

Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 4,8 °C  tegen een langjarig gemiddelde van 3,1 °C was januari zacht. De maand kende echter een duidelijke afwisseling van koude en zachte periodes en een groot onderscheid tussen het noordoosten en de rest van het land. In Nieuw Beerta verliep de maand zelfs kouder dan normaal met een gemiddelde temperatuur van 2,0 °C   tegen normaal 2,3 °C .

De zeer zachte december zette zich voort aan het begin van het nieuwe jaar. Tot halverwege de maand lag de temperatuur in het midden en zuiden van het land boven normaal. Op 2 januari werd het in het zuiden van het land op diverse plaatsen zelfs ruim 10 °C. In het noordoosten draaide de wind vanaf de 3e naar oostelijke richtingen en werd koude lucht aangevoerd. Hoger in de atmosfeer werd echter nog wel zachte lucht aangevoerd en dit leidde op grote schaal tot ijzel. Deze situatie hield aan tot donderdag 7 januari en het KNMI gaf meerdere dagen achtereen een weeralarm af (code rood). Een dergelijk lange periode met ijzel is niet uniek, maar wel uitzonderlijk. De laatste extreme situaties met ijzel deden zich de laatste decennia onder meer voor rond 12 februari 1979, rond 2 maart 1987 en tussen 7 en 14 februari 1966.

Pas vanaf 15 januari kreeg ook de rest van het land te maken met lagere temperaturen. De temperatuur daalde ’s nachts naar waarden onder het vriespunt en kwam  overdag nog maar een enkele graad of net niet boven nul. Tot een ijsdag (maximumtemperatuur onder 0,0 °C ) in De Bilt kwam het echter net niet, de laagste maximumtemperatuur was daar 0,0 °C op 18 januari. Normaal telt januari drie ijsdagen. De laagste temperatuur werd bereikt op 21 januari in Nieuw Beerta boven een sneeuwdek: -12,3 °C. De Bilt telde in totaal negen vorstdagen (minimumtemperatuur onder 0,0 °C) tegen dertien normaal.

In de loop van vrijdag 22 januari werd de kou weer uit het land verdreven en er volgde wederom een zeer zachte periode met een overheersende en regelmatig stevige zuidwestelijke wind. Op 25 januari werd het in Eindhoven maar liefst 16,3 °C en ook de dagen erna werden in het gehele land maximumtemperaturen van ruim boven de 10,0 °C geregistreerd.

Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Neerslag De Bilt
Neerslag De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt
Zonneschijnduur De Bilt

Met de aanvoer van zachte lucht uit het zuidwesten kwam ook veel neerslag mee. De maand was dan ook nat met gemiddeld over het land 102 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 73 mm. Met uitzondering van de koudere periode viel er deze maand op de meeste dagen wel enige neerslag. Op 7 januari verdrong een storing met veel wind en neerslag de kou uit het noordoosten en viel er in het zuidwesten van het land lokaal ca. 20 mm neerslag. Veel neerslag viel er ook op 14 en 15 januari toen een lagedrukgebied van west naar oost over het land trok. Op KNMI station Hoek van Holland werd in twee dagen tijd 47 mm afgetapt. Tijdens de koudere periodes in het noordoosten van het land viel de neerslag geregeld in de vorm van sneeuw. Vanaf 15 januari lag er in het uiterste noordoosten van het land een sneeuwdek van ca. 10 cm, dat pas na het verdrijven van de kou op 22 januari weer verdween.

Het natst was het in het zuidwesten van het land met in Hoek van Holland 163 mm neerslag. Het droogst was het in het noordoosten met in Nieuw Beerta 74 mm neerslag. In De Bilt werd 116 mm afgetapt, tegen 70 mm normaal.

Het aantal uren zonneschijn bedroeg in januari gemiddeld over het land 70 uur. Het langjarig gemiddelde bedraagt 62 uren. De verschillen over het land waren niet groot. Het zonnigst was het in het zuidoosten van het land met in Maastricht en Eindhoven 79 uren zon. Het somberst was het in het midden van het land met op sommige plaatsen minder dan 60 uren zon. In De Bilt scheen de zon 58 uren, tegen 62 uren normaal.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010

De Bilt, 1 februari 2016/Carine Homan