September 2016

Zeer warm, zeer droog en zeer zonnig

September bij de drie warmste in ruim drie eeuwen

Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 17,3 °C tegen 14,5 °C normaal was het de op twee na warmste september sinds het begin van de regelmatige waarnemingen in 1706. Kortgeleden, in 2006 en 1999 was het nog warmer.  Langs de westkust (Vlissingen en De Kooy) was het zelfs de warmste september sinds het begin van de regelmatige waarnemingen in 1906. Door de voortschrijdende opwarming komen dit soort uitzonderlijk warme maanden steeds vaker voor. Meer informatie in: klimaatanalyse van uitzonderlijke warmte in september

Tot en met de 19e lag de gemiddelde temperatuur ver boven normaal en de eerste helft van de maand werden regelmatig zomerse maxima van 25 °C  of meer bereikt. Op de 13e en 14e werd het zelfs in een groot deel van het land tropisch warm met maxima van 30 °C of hoger. Op deze dagen werd zeer warme lucht uit Spanje aangevoerd. In De Bilt waren er zeven zomerse dagen (normaal twee), in het zuiden plaatselijk tien. In De Bilt waren er twee tropische dagen, een zo groot aantal in september was nog nooit eerder voorgekomen. In het zuiden waren er plaatselijk drie tropische dagen.
De hoogste temperatuur was 33,1 °C op de 13e, in Eindhoven en Gilze Rijen. Op 26 dagen werd het in De Bilt minimaal 20 °C, normaal zijn dat 10 dagen.

Vanaf de 19e werden de nachten flink kouder, terwijl de maxima rond of iets boven de 20 graden bleven liggen. De gemiddelde temperatuur kwam tijdens deze periode rond normaal uit. Dankzij de koude nachten werd september niet recordwarm. Het vaak rustige, helder weer en ook de droogte maakten dat het ’s nachts sterk kon afkoelen. De laagste temperatuur was 4,7 °C op de 24ste in Hoogeveen.

Temperatuurverloop De Bilt
Temperatuurverloop De Bilt
Verloop neerslag in De Bilt
Verloop neerslag in De Bilt
Zonneschijnduur in De Bilt
Zonneschijnduur in De Bilt

Met gemiddeld over het land 24 mm regen was de maand zeer droog. Het langjarig gemiddelde is 78 mm. De meeste neerslag viel in het noorden, plaatselijk ongeveer 50 mm. In het zuiden en oosten viel plaatselijk niet meer dan omstreeks 8 mm.

De eerste dagen van de maand was het wisselvallig en op de 3e en 4e viel een groot deel van de totale neerslagsom. Vooral in het noorden en westen viel op de 3e circa 15 mm, op de 4e waren lieten flinke buien in het oosten plaatselijk tot circa 20 mm neerslag achter. Daarna verkeerden we meestal onder invloed van hogedrukgebieden. Pas rond het midden van de maand was het plaatselijk weer flink nat. Onweersbuien die het einde van de zeer warme periode markeerden zorgden in het midden en zuiden plaatselijk voor 15-25 mm neerslag. Pas aan het einde van de maand nam de invloed van depressies toe en viel er in grote delen van het land weer neerslag.

Gemiddeld over het land scheen de zon 217 uren tegen een langjarig gemiddelde van 143 uren. Deze maand behoort daarmee tot de zonnigste semptembermaanden sinds het begin van de waarnemingen. In het noordoosten van Groningen scheen de zon met 228 uur het meest, met circa 195 uur was het op meerdere plaatsen in het westen het minst zonnig. Zonloze dagen kwamen niet voor, wat heel bijzonder is. Van de 7e tot en met de 15de scheen de zon vrijwel ongehinderd, slechts onderbroken op de 11de.

Vorig jaar was de gemiddelde temperatuur in De Bilt 13,4 °C, scheen de zon gemiddeld over het land 157 uur en viel gemiddeld over het land 88 mm neerslag.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010 - De Bilt, 1 oktober 2016/Adrie Huiskamp