Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 13,3 °C tegen 10,7 °C normaal, eindigt oktober 2017 bij de vier zachtste oktobermaanden sinds 1901. De temperatuur was maar een fractie lager van die in september, met 13,7 °C juist een koele maand.
Oktober ging zeer wisselvallig en nat van start. In een brede westelijke stroming werd het weer in onze omgeving bepaald door depressies die van de oceaan naar Scandinavië trokken. De temperatuur was hierbij normaal voor de tijd van het jaar. Vanaf 10 oktober werd een hogedrukgebied boven het Europese continent bepalend voor het weer. Met een zuidelijke stroming werd zeer zachte lucht aangevoerd. Met regelmatig veel zon was het eerder nazomer dan herfst. Van 13 tot en met 16 oktober liep de temperatuur in delen van het land op tot boven de 20,0 °C (‘warme dag’). Op 16 oktober werd het in het zuiden van het land zelfs lokaal zomers warm (maximumtemperatuur 25,0 °C of hoger). De landelijk hoogste temperatuur, 25,5 °C, werd die dag genoteerd in Eindhoven en Maastricht.
Op de 17e werd het 2 tot 4 graden minder zacht dan verwacht. Oorzaak waren bosbranden op het Iberisch Schiereiland. De rook van deze branden werd met de zuidenwind naar ons land gevoerd en versluierde grotendeels de zon. Op de 18e en 19e was deze versluiering verdwenen en in delen van het land werd het opnieuw 20,0 °C of hoger. In totaal werden in oktober in De Bilt drie warme dagen geregistreerd tegen twee normaal. In het zuiden van het land werden lokaal zes warme dagen genoteerd.
Op 20 oktober kwam er een einde aan het fraaie, zeer zachte weer. Tussen lagedrukgebieden ten noorden van ons land en een hogedrukgebied ten zuiden, werd de stroming westelijk en het weer wisselvallig. De temperatuur lag hierbij enkele graden boven de normale waarde voor de tijd van het jaar. Aan het einde van de maand draaide de stroming naar noordwest en stroomde koele lucht uit over ons land.
Oktober was gemiddeld over het land met 64 mm regen een vrij droge maand, het langjarige gemiddelde bedraagt 83 mm. De helft van deze maandsom viel gedurende de eerste tien dagen van de maand.
De meeste regen viel, zoals vaak in een herfstmaand, in de kustprovincies. Op sommige plaatsen viel daar ca. 110 mm. In het oosten van Noord Brabant en delen van Limburg viel de minste neerslag, lokaal niet meer dan ca. 35 mm.
Meest opvallend deze maand was het kleine, actieve lagedrukgebied dat op de 5e noord van de Wadden oostwaarts trok. Het laag veroorzaakte in het noorden van ons land korte tijd zeer zware windstoten van 100 tot ca. 115 km/uur. Gemiddeld over het land viel bovendien 11 mm, in een brede strook van Zuid-Holland naar Utrecht 20-30 mm. Ook tijdens de nacht van 28 op 29 oktober waaide het korte tijd stevig. In het noordoostelijk kustgebied stond enige tijd een storm, kracht 9. De windstoten liepen daar op tot ca. 95-105 km/uur.
Gemiddeld over het land scheen de zon 105 uren, vrijwel gelijk aan het langjarige gemiddelde van 113. Met name tijdens het rustige, zeer zachte weer rond het midden van de maand scheen de zon veelvuldig. Het begin en eind van de maand verliepen juist wat aan de sombere kant. De zon was het meest te zien in het zuiden van het land, diverse stations registreerden daar ruim. 120 zonuren. In het noorden van het land werden de minste zonuren gemeten, lokaal niet meer dan 93 uren.
Normaal=het langjarig (schrikkel)gemiddelde over het tijdvak 1981-2010. De Bilt, 1 november 2017/Rob Sluijter