Juli 2018

Recorddroog, recordzonnig en zeer warm

Na een zeer warme en droge juni, zette het aanhoudende zomerweer ook in de maand juli door. Met 20,7°C tegen 17,9°C normaal was het opnieuw zeer warm, goed voor een derde plaats na juli 2006 en juli 1994 met 22,3°C en 21,4°C respectievelijk. Toch waren het vooral de aanhoudende droogte en de buitengewone hoeveelheid zon die de maand echt uitzonderlijk maakten. 

Onder invloed van hogedrukgebieden boven de Noordzee en Groot-Brittannië domineerden ook deze maand weer de noordelijke stromingen. Door de in het algemeen vrij zwakke wind en flinke zonnige perioden, warmde de lucht echter gemakkelijk op en werd het vooral verder landinwaarts regelmatig zomers warm (25°C of meer), in het zuidoosten lokaal tropisch warm (30°C of meer). ‘s Nachts koelde het nog wel steeds flink af, met als laagste minimum 5,7°C in Nieuw Beerta vroeg in de ochtend op 4 juli. 

Op 10 en 11 juli trok de noordenwind even aan en werd er tijdelijk beduidend koelere lucht aangevoerd. Op deze dagen werd het op veel plaatsen niet warmer dan 20°C, in Vlissingen zelfs niet warmer dan 16,8°C. Van 14 tot 16 juli draaide de wind tijdelijk naar oost en kon warmere lucht ons bereiken, met als gevolg dat het op 16 juli landinwaarts op veel plaatsen tropisch warm werd, plaatselijk gevolgd door een regen- of onweersbui. 

Gedurende de laatste decade, vanaf 21 juli, werd het geleidelijk steeds warmer en met het opnieuw tijdelijk naar oost draaien van de wind bereikte de heetste lucht ons op 26 en 27 juli. Vanaf de 23e lagen de maximumtemperaturen vrijwel overal boven de 25°C, op 24 en 25 juli werd het landinwaarts al op uitgebreide schaal meer dan 30°C en op de 26e en 27e was dit zelfs in het hele land het geval. Uitzonderlijker is dat het op deze dagen landinwaarts op veel plaatsen ook recordwarm werd met temperaturen boven de 35°C, waaronder 35,7°C op 26 juli in De Bilt, een evenaring van het record voor de hoogste maximumtemperatuur aldaar. In Arcen was dat op 25 juli ook al het geval en daar bereikte de maximumtemperatuur op 27 juli 38,1°C en op 26 juli zelfs 38,2°C, slechts 0,4°C onder het all-time record van 38,6°C gemeten in Warnsveld op 23 augustus 1944. 

Ook de nachten waren uitzonderlijk warm in deze periode, waarbij de minimumtemperaturen op 27 juli in het grootste deel van het land (ruim) boven de 20 graden uitkwamen; in Deelen bleef de temperatuur zelfs steken op 24,4°C. Deze dagen was er dan ook een code geel voor het hitteplan van kracht en op 26 en 27 juli tevens een code oranje voor de extreem hoge temperaturen. Op 27 juli werd ook op veel plaatsen de hoogste daggemiddelde temperatuur ooit gemeten, waarbij Gilze-Rijen, Deelen en Eindhoven zelfs voor het eerst een daggemiddelde temperatuur van meer dan 30 graden registreerden, met respectievelijk 30,3°C, 30,3°C en 30,6°C.

Op 28 juli verdreef een koufront met wat (onweers)buien de ergste hitte en kwam er in De Bilt wel een einde aan een hittegolf van 13 dagen. De afkoeling was echter van korte duur; op 30 juli werd het landinwaarts alweer op uitgebreide schaal tropisch warm. Uiteindelijk telde de maand juli in De Bilt 31 warme dagen, 21 zomerse dagen en 5 tropische dagen. Normaal voor juli zijn 22 warme, 9 zomerse en 2 tropische dagen. In Arcen kwam het tot 12 tropische dagen, in De Kooy aan de kust was dat 1 dag. 

grafiek met Temperatuur in De Bilt in juli 2018
Temperatuur in De Bilt in juli 2018
grafiek met Neerslag in De Bilt in juli 2018
Neerslag in De Bilt in juli 2018
grafiek met zonneschijn in De Bilt in juli 2018
Zonneschijn in De Bilt in juli 2018

Ook in de maand juli hield de droogte in het hele land aan en nam het neerslagtekort verder toe, in de laatste week zelfs tot rond het record jaar 1976. Gemiddeld viel er over het land slechts 10 millimeter neerslag met in De Bilt zelfs niet meer dan 5,3 millimeter, tegen 81,1 millimeter normaal; een nieuw record voor de maand juli. Het vorige record stond op naam van juli 1921, toen er in De Bilt 11,4 millimeter werd afgetapt. Alleen op 28 juli viel er op de meeste plaatsen enkele millimeter neerslag bij het passeren van een koufront, de rest van de maand was het of droog of viel er slechts heel lokaal wat regen of een (onweers)bui. Hupsel had met 23 dagen de minste droge dagen, De Bilt en nog een aantal stations hadden slechts 2 dagen met neerslag.

Toch kwamen er gedurende de warmste periode van 25 tot 27 juli enkele stevige onweersbuien tot ontwikkeling die plaatselijk voor veel neerslag zorgden in korte tijd. Zo viel er op 25 juli in Twente, in het westen van Noord-Brabant en in het zuiden van Limburg zeer lokaal meer dan 20-30 millimeter; de landelijke stations in Woensdrecht en Hupsel registreerden respectievelijk 25,5 en 26,5 millimeter. In deze gebieden was er plaatselijk zelf even sprake van wateroverlast. Ook op 26 en 27 juli viel er plaatselijk meer dan 10 millimeter. De regio Twente was met plaatselijk meer dan 50 millimeter duidelijk het natst terwijl het in sommige delen van Gelderland en Noord-Holland gedurende de hele maand zo goed als droog is gebleven.

Juli was tenslotte ook een uitzonderlijk zonnige maand met in De Bilt een totaal aantal zonuren van maar liefst 341 uur, tegen 206 uur normaal. Hiermee komt de maand gemakkelijk op de eerste plaats in de lijst met zonnigste julimaanden; het vorige record van 307 uur stamt uit 1904. Het zonnigst was het in het westen en midden van het land; rond de 340-345 uur terwijl het zuiden, oosten en noorden van het land gemiddeld tot 310-320 uur zijn gekomen. Het noorden bleef vaak gevoelig voor wolkenvelden van zee en verder landinwaarts ontstonden vaak stapelwolken of zelfs enkele buien. De eerste drie dagen van de maand scoorden overal het maximale aantal zonuren, de somberste dag was 9 juli met gemiddeld slechts 3 uur zon.

Normaal = het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010

De Bilt, 31 juli 2018/Yorick de Wijs