November 2020

Zeer zacht, zeer zonnig en vrij droog

Met een gemiddelde temperatuur van 8,9 °C tegen een langjarig gemiddelde van 6,7 °C was november zeer zacht en tevens goed voor een vijfde plaats in de lijst met zachtste novembermaanden.

De maand begon wisselvallig en zacht onder invloed van een omvangrijk lagedrukgebied nabij IJsland. In het zuidoosten kwam het op 2 november plaatselijk zelfs nog tot een warme dag (20 °C of meer). In Arcen werd die dag met 20,4 °C de hoogste temperatuur van de maand bereikt. In De Bilt was het met 19,3 °C de zachtste novemberdag sinds het begin van de metingen in 1901.

Op 4 november kregen we te maken met een rustiger weerbeeld onder invloed van een hogedrukgebied boven Groot-Brittannië. Aan de oostflank hiervan werd er met een noordelijke stroming minder zachte lucht aangevoerd. In de dagen daarna verplaatste het hoog zich geleidelijk via onze omgeving richting Oost-Europa en bleef het tot en met de 11e overwegend droog. In de nacht koelde het soms flink af en op 4, 5 en 6 november vroor het in het oosten en zuidoosten van het land lokaal licht. Met een naar zuid draaiende stroming werd het vanaf de 7e weer zachter en op 9 november werd het in het zuiden plaatselijk 18 °C. In de vochtigere lucht werd het in de nacht vaak mistig.

Van 12 tot en met 18 november stond er in onze omgeving een krachtige (zuid)westelijke stroming waarin actieve storingen passeerden, met regelmatig neerslag, soms veel wind en temperaturen die ruim boven normaal lagen. Vanaf de 20e kwamen we in een minder warme luchtsoort terecht  en in de dagen daarna stabiliseerde het weer geleidelijk aan de flank van een hogedrukgebied boven Centraal-Europa. Op 20 november kwam de maximumtemperatuur in De Bilt met 8,5 °C in De Bilt voor het eerst sinds 1 april niet meer boven de 10 graden, de langste reeks sinds het begin van de metingen. Op de 27e draaide de wind naar oost en koelde het verder af met middagtemperaturen rond 5 °C en minima rond of onder het vriespunt.

In de nacht van 29 op 30 november kwam het onder een heldere hemel en bij weinig wind in vrijwel het hele land tot lichte vorst, in het zuidoosten ook tot matige vorst. In Enschede werd met -6,7 °C de laagste temperatuur van de maand en tevens de herfst bereikt. De Bilt registreerde met een minimum van -4,2 °C de eerste en enige twee vorstdagen van de maand en de herfst. Voor deze stations waren dit lagere waarden dan de laagste temperaturen van het vorige winterseizoen (2019-2020). Normaal telt november vijf vorstdagen.

Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek temperatuurverloop De Bilt
Grafiek neerslag De Bilt
Grafiek neerslag De Bilt
Grafiek zonneschijnduur De Bilt
Grafiek zonneschijnduur De Bilt

November was met gemiddeld over het land 31 mm tegen het langjarige gemiddelde van 82 mm, een droge maand. Net als in de vorige maanden viel er in het zuidoosten de minste neerslag, met circa 15 mm in het noorden van Limburg. Verder was de neerslag redelijk gelijkmatige verdeeld over het land met op de natste plaatsen ruim 50 mm. De Bilt was het natste automatische KNMI-station met 58 mm tegen 80 mm normaal, Maastricht was het droogste station met 17 mm, normaal is 65 mm. De meeste neerslag viel aan het begin van de maand en rond het midden van de maand. Op 15 en 16 november trok een actieve storing over het land met veel wind en in een groot deel van het land viel 10-15 mm regen. Lange droge periodes waren er niet, al bleef het van 4 tot en met 10 november in een groot deel van het land een aantal dagen droog.

Met gemiddeld over het land 97 uur zon tegen een langjarig gemiddelde van 63 uur was de maand zeer zonnig. Vooral van 3 tot en met 8 november was het uitermate zonnig. Vanaf de 11e overheerste weliswaar de bewolking maar waren er met 18, 23 en 25 november nog steeds enkele zonnige dagen. Somber was het vooral op 21 november en in de periode van 26-28 november, met op veel plaatsen waaronder De Bilt vijf sombere (zonloze) dagen, in De Bilt zijn dat er normaal negen. Het zonnigst was het deze maand in het zuidoosten van het land, met in Maastricht 118 uur zon tegen 66 uur normaal. Het minst zonnig was het in De Bilt, met 82 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 63 uur.

Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010

Definitieve versie, De Bilt, 1 december 2020 / Yorick de Wijs