Na de warmste junimaand sinds 1901 tapte het weer in juli duidelijk uit een ander vaatje, met een gemiddelde temperatuur van 18,0 °C tegen normaal 18,3 °C was de maand aan de koele kant. Toch was het meteorologisch gezien een vrij normale maand met wisselvallig ‘Hollands’ zomerweer en een vrij vlak temperatuurverloop, zonder grote uitschieters naar boven of beneden.
De eerste dag van de maand was grijs en koel met bijna overal maximumtemperaturen van (ruim) onder 20 °C. In de dagen daarna was er meer zon en werd het warmer, op 3 juli werd het in het (zuid)oosten plaatselijk zomers warm (maximumtemperatuur 25,0°C of hoger). Later die dag en ook op de 4e werd de warmte verdreven door stevige regen- en onweersbuien met plaatselijk 30-50 mm.
Van 5 tot en met 9 juli bevonden we ons in een zuidwestelijke stroming onder invloed van een lagedrukgebied boven de noordelijke Noordzee en was het weer licht wisselvallig met regelmatig zon en af en toe een bui. De maxima liepen uiteen van 20 °C in het noordwesten tot 24 °C in het zuidoosten. Een hogedrukgebied nabij Denemarken zorgde daarna kortdurend voor een aflandige wind en hogere temperaturen, waardoor het in het zuidoosten op de 12e zomers warm werd.
Vervolgens kwamen we onder invloed van een actief hoogtelaag boven Frankrijk dat geleidelijk richting Duitsland trok en er voor zorgde dat een zone met buiige regen en onweersbuien op 13 en 14 juli zou blijven slepen boven het zuidoosten en oosten en op de 15e ook boven het midden en zuiden. Met name in Zuid-Limburg viel extreem veel neerslag en ontstond er grote wateroverlast. Verder en ook elders was het uitermate somber en kwamen de middagtemperaturen niet of nauwelijks boven de 20 °C uit.
Op 16 juli trok het hoogtelaag zuidoostwaarts weg en kwamen we onder invloed van een hogedrukgebied boven Groot-Brittannië en werd het zonnig en droog. Met een zwakke noordelijke stroming bleven de temperaturen in het noordwesten achter, in de zuidoostelijke helft werd het op 17 en 18 juli zomers warm en in Arcen werd met 28,0 °C de hoogste temperatuur van de maand bereikt. Op 22 en 23 juli zorgde bewolking vanaf de Noordzee in de noordwestelijke helft voor somberder en koeler weer. In het oosten waren de nachten fris; in Twenthe werd op de 23e met 6,8 °C de laagste temperatuur van de maand bereikt.
Op de 24e maakte een lagedrukgebied boven het noorden van Frankrijk een einde aan het rustige en mooie zomerweer bij ons en kregen we te maken met stevige regen- en onweersbuien vanuit het zuiden, die plaatselijk opnieuw voor veel neerslag zorgden. In het zuidoosten bleef het duidelijk warmer met plaatselijk enkele zomerse dagen, elders was het een graad of 23. Vanaf 27 juli kwamen we onder invloed van een omvangrijk lagedrukgebied nabij Schotland, met daaromheen verschillende storingen die ons land van (zuid)west naar (noord)oost passeerden. Met 18 °C in het noordwesten en 23 °C in het zuidoosten was het aan de koele kant.
De laatste twee dagen van de maand trok een actief lagedrukgebied via Het Kanaal naar de Noordzee en kregen vooral de kustgebieden te maken met buien en een stevige zuidwestenwind. Verder landinwaarts was het rustiger en droger. De temperaturen bleven aan de lage kant voor de tijd van het jaar.
Juli telde in De Bilt 28 warme dagen, vijf meer dan normaal. Het landelijke station telde echter maar vier zomerse dagen en geen tropische dagen, hetgeen duidelijk minder is dan het klimatologisch gemiddelde van negen zomerse dagen en twee tropische dagen. In het zuidoosten en oosten waren er 6 tot 7 zomerse dagen, in het noordwesten plaatselijk geen, tropische dagen waren er nergens.
Gemiddeld over het land viel er in juli ongeveer de normale hoeveelheid neerslag, 80 mm tegen 78 mm normaal. De neerslag was echter ongelijk verdeeld en de plaatselijke verschillen waren zeer groot. Het droogst was het in het westen en noordwesten, met in de kop van Noord-Holland ca. 30 mm. In de hele oostelijke helft was juli een natte maand met plaatselijk 130-140 mm. Zuid-Limburg springt er heel duidelijk uit met 150-200 mm en rond Heerlen zelfs ruim 230 mm neerslag. In De Bilt viel met 99 mm tegen 85 mm normaal dan weer de normale hoeveelheid. Het neerslagtekort bedroeg aan het einde van de maand ca. 40 mm, ruim onder het gemiddelde.
Juli kenmerkte zich door het veelvuldig voorkomen van zware buien die plaatselijk veel neerslag in korte tijd loslieten. Op 4 juli ontstond er plaatselijk wateroverlast in het (noord)oosten, in Friesland en Overijssel viel lokaal meer dan 50 mm in slechts enkele uren tijd. De driedaagse periode van 13-15 juli spande echter wel de kroon met in Zuid-Limburg in 48 uur tijd plaatselijk meer dan 150 mm, ruim twee keer de normale maandhoeveelheid, waarvoor het KNMI al op de 12e een code oranje uitgaf en op 14 juli (en in de nacht van 15 juli) zelfs een code rood (weeralarm) werd uitgegeven. De gevolgen waren dan ook groot; verschillende dorpen aan de Geul en de Gulp werden overspoeld, het Limburgse Valkenburg werd heel zwaar getroffen, en ook noordelijker langs de Maas moesten mensen worden geëvacueerd. Op de 15e viel er in een smalle strook over Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant 50-75 mm, lokaal bijna 100 mm.
Met gemiddeld over het land 196 uren zon tegen 222 uur normaal was de maand aan de sombere kant. Zonnig was het vooral van 17 tot en met 23 juli, uitermate somber was het op 13, 14 en 15 juli. De Bilt kende net als veel andere stations twee zonloze dagen, normaal is dat er één. Het zonnigst was het in het noordwesten, met in Stavoren 231 uren zon. Het minst zonnig was het in het oosten met in Deelen & Hoogeveen 164 uren zon. In De Bilt scheen de zon 194 uur, tegen 214 uur normaal.
Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991-2020
Definitieve versie, De Bilt, 5 augustus 2021/Yorick de Wijs