Met 18,1°C in De Bilt lag de gemiddelde temperatuur net iets onder het klimatologische gemiddelde van 18,3°C en was de maand qua temperatuur vrij normaal te noemen.
Juli kende een koel en nat begin, met maximumtemperaturen van ca. 20°C en dagelijks regen of buien. Aan de zuidflank van een complex lagedrukgebied boven Scandinavië trokken verschillende actieve storingen oostwaarts door onze omgeving. Op 5 juli groeide een van deze randstoringen uit tot de zeer zware storm Poly, één van de zwaarste zomerstormen in ruim vijftig jaar.
Storm Poly kwam in de ochtend van 5 juli aan land bij de Noord-Hollandse kust, waar op het KNMI-station IJmuiden een uurgemiddelde wind van 11 Bft (zeer zware storm) en zeer zware windstoten tot 146 km/uur zijn gemeten. De storm trok vervolgens noordoostwaarts over het land. In Noord-Holland, Flevoland, Friesland en het IJsselmeergebied stond code rood uit. In Zuid-Holland, Groningen, Drenthe en Overijssel gold code oranje en in de rest van het land code geel. Op basis van het stormgetal komt Poly op de zevende plaats in de lijst met zwaarste zomerstormen sinds 1970.
Vanaf 6 juli stabiliseerde het weer onder invloed van een opbouwend hogedrukgebied nabij de Oostzee en kwam er een aflandige (oostelijke) stroming op gang. Hierdoor werd er veel warmere continentale lucht aangevoerd. Bij weinig wind bleven de nachten aanvankelijk nog fris, met plaatselijk 8°C in het noordoosten. Vanaf 7 juli werd het vrijwel overal zomers warm (25°C of meer), op 8 en 9 juli werd het in het zuidoosten en oosten zelfs tropisch warm (30°C of meer). In Arcen werd op de 9e met 34,8°C de hoogste temperatuur van de maand bereikt.
Op nadering van het koufront behorende bij de Atlantische depressie, werd de heetste lucht later op 9 juli verdreven door stevige onweersbuien met hagel en (zware) windstoten, waarvoor in het oosten van het land code oranje werd uitgegeven. De dagen daarna verbleven we nog enige tijd in warme lucht, met zomerse temperaturen. Op 11 juli werd het plaatselijk opnieuw tropisch warm, waarna een volgend koufront met regen- en onweersbuien de warme lucht helemaal verdreef. Van 13 t/m 18 juli zorgde een actieve depressie vervolgens voor wisselvallig weer, bij temperaturen rond het klimatologische gemiddelde.
In een west- tot noordwestelijke stroming kwamen we vanaf de 19e geleidelijk steeds dieper in de maritiem polaire lucht, met maximumtemperaturen die daalden naar ca. 20°C. Van 22 t/m 24 juli was het bovendien ook erg somber en nat, met enkele actieve storingen boven ons land. Op 25 en 26 juli profiteerden we tijdelijk van een rug van hogedruk en overheerste het zonnige en droge weer. In de nachten koelde het bij weinig wind flink af, met minimumtemperaturen landinwaarts van 8 à 9°C. De laagste temperatuur van de maand was al op de 21e bereikt, met precies 7,0°C op vliegveld Eelde.
In de aanhoudende westelijke (zonale) stroming, bereikten de ingevangen restanten van ex-tropische orkaan Don ons land op 27 juli, met uitermate somber en regenachtig weer tot gevolg. Met middagtemperaturen van 18 à 19°C was het tevens koel, al voelde het door de hoge luchtvochtigheid toch drukkend aan. De dagen daarna zorgde een lagedrukgebied boven Groot-Brittannië bij ons voor wisselvallig weer, met op de 28e meest droog en warm weer en op 29 en 30 juli een afwisseling van zon en stevige (onweers)buien. De maand eindigde zoals deze begon, met een zeer natte en sombere laatste dag, bij temperaturen van nog geen 20°C.
De maand juli telde in De Bilt 24 warme dagen (20°C of meer), ongeveer de normale hoeveelheid (het klimatologische gemiddelde is 23). Het aantal zomerse (zes) en tropische dagen (één) in De Bilt lag wel duidelijk onder het gemiddelde, normaal zijn dat er respectievelijk negen en twee. In het zuidoosten werd het op negen dagen zomers warm en op drie dagen tropisch.
Met gemiddeld over het land 110 millimeter tegen normaal 78 millimeter (berekend over de automatische weerstations), was juli nat. Gemiddeld regende het ook beduidend vaker dan normaal, met 61 neerslaguren tegen een klimatologisch gemiddelde van 40 uur. Het natst was het in het noorden en noordoosten van het land, met op uitgebreide schaal 100-130 millimeter en plaatselijk zelfs meer dan 150 millimeter in delen van Friesland en Drenthe. In het zuidwesten viel de helft minder neerslag met ca. 60 millimeter in het westen van Zeeuws Vlaanderen. Deze grote verschillen waren vooral het gevolg van het vaak buiige karakter van de neerslag, waarbij de buien vaak het zwaarst waren in het noordoosten en oosten.
Op 4 en 5 juli leverde storm Poly in de noordwestelijke helft zo’n 15-25 millimeter neerslag op en in het gebied tussen Amsterdam, Den Haag en Utrecht zelfs 25-50 millimeter. Bij de onweersbuien van 9 juli viel er in het oosten lokaal 20-40 millimeter. Vooral de laatste tien dagen (decade) van de maand waren nat. Op 22 en 23 juli viel er ca. 25 millimeter in het Waddengebied en op 23 en 24 juli viel er ca. 40 millimeter in Oost-Brabant en Noord-Limburg. De restanten van ex-tropische orkaan Don zorgden op de 27e voor 10-20 millimeter en ook de laatste 36 uur waren nat met plaatselijk 40 millimeter in het westen. Naast de 9e, onweerde het ook stevig op 11 en 24 juli in de zuidoostelijke helft en regionaal op 13, 15, 17, 26 en 29 juli, veelal in het noordoosten en zuidoosten.
De hoeveelheid zonneschijn week in juli nauwelijks af van het klimatologische gemiddelde, met gemiddeld over het land 213 uren zon tegen 220 zonuren normaal. Het zonnigst was het deze maand in het Waddengebied, met 239 zonuren op Terschelling (Hoorn). De zon scheen het minst in het midden en oosten, met op het KNMI-station in Deelen 195 uren zon. In De Bilt scheen de zon 201 uur, iets minder dan het klimatologische gemiddelde van 214 zonuren.
Met name de periode van 6 t/m 8 juli en 10 juli waren zeer zonnig, de eerste dag van de maand en de periode van 22 t/m 24 juli waren juist erg somber. Op 27 juli scheen de zon op de meeste plaatsen helemaal niet, waardoor juli gemiddeld over het land één sombere/zonloze dag telde (normaal voor juli is 0,6 dag).
Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991-2020
De Bilt, 3 augustus 2023/Yorick de Wijs – Definitief overzicht