September was zeer warm met een gemiddelde temperatuur van 17,5°C tegen een langjarig gemiddelde van 14,7°C. Het was de op een na warmste september sinds 1901. Alleen in 2006 was het in september warmer in De Bilt. Toen werd het gemiddeld 17,9 °C.
De meteorologische herfst begon grijs en nat met temperaturen rond de normale waarden voor de tijd van het jaar. Al snel bouwde zich echter een hogedrukgebied op boven onze omgeving en werd het zonnig, droog en zeer warm. Van 5 tot en met 10 september werden in het midden en vooral zuiden van het land regelmatig tropische temperaturen bereikt. In Eindhoven werd het zelfs zes dagen achtereen tropisch warm. De hoogste temperatuur deze maand, 32,2°C, werd op 10 september bereikt in Eindhoven en Ell. Het was de warmste week van 2023, ruim een graad warmer dan de warme week rond 12 juni eerder dit jaar. Zo’n warme week is zeer uitzonderlijk, de kans daarop is in het huidige klimaat hooguit 2%, ofwel eens in de 50 jaar of zeldzamer (KNMI - Zeer warme septemberweek uitzonderlijk, maar kans erop neemt snel toe).
Vanaf 11 september werden de hoge temperaturen geleidelijk verdreven en trokken enkele storingen over het land. Op KNMI-station Twenthe koelde het 14 september af tot 5,8°C, de laagste temperatuur van de maand. Het rustige en warme weer keerde nog even terug op 15 en 16 september, maar op 17 september sloeg het weer echt om. In een westelijke stroming trok de wind aan en trokken diverse storingen over het land. De temperaturen bleven wel aan de hoge kant voor de tijd van het jaar met maximumtemperaturen rond 20°C. Van 22 tot en met 24 september lag de temperatuur rond normaal. Op 24 september koelde het in Woensdrecht af tot 5,8°C, gelijk aan het minimum op 14 september.
Vanaf 25 september keerde het rustige nazomerweer terug met temperaturen opnieuw boven normaal en slechts op 29 september wat neerslag.
De maand telde in De Bilt twee tropische dagen (maximumtemperatuur 30,0°C of hoger), acht zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0°C of hoger) en 22 warme dagen (maximumtemperatuur 20,0°C of hoger), tegen normaal respectievelijk 0,2, 2,1 en 11,7 dagen. De maand telde geen vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0°C), wat normaal is voor september.
Met landelijk gemiddeld een hoeveelheid neerslag van 63 mm tegen 73 mm normaal was september vrij droog.
Op 1 september trok een storing over het land noordwaarts. Vooral in het zuidoosten van het land viel daarbij veel neerslag met op KNMI-station Beek 22 mm. Een stevige bui rond Wijk aan Zee veroorzaakte die dag plaatselijk ook veel neerslag met op dat KNMI-station 28 mm.
Daarna volgde pas op 11 september weer neerslag. Die dag trokken de zwaarste buien vooral over het zuidoosten van het land, met op KNMI-station Arcen 27 mm neerslag. Op 12 september trokken onweersbuien zowel over het noorden als het zuidoosten van het land. In Limburg leidde de overvloedige neerslag plaatselijk tot wateroverlast. Ell registreerde 43 mm neerslag.
Van 17 tot en met 23 september was de natste periode van de maand, met vooral op 18 en 19 september ook veel wind. Diverse storingen trokken over het land met plaatselijk soms 20-30 mm neerslag. De natste dag van de maand was 21 september, met gemiddeld over het land circa 13 mm. Wilhelminadorp registreerde die dag 33 mm neerslag.
Vanaf de 24e bleef het overwegend droog, met alleen op 29 september nog wat neerslag.
Het natst was het deze maand langs de noordwestkust, met in De Kooij 111 mm neerslag, meer dan de normale hoeveelheid van 85 mm. Het droogst was het in een strook van Zeeland tot aan Groningen, met op Lauwersoog slechts 35 mm neerslag. In De Bilt viel deze maand 53 mm neerslag tegen 78 mm normaal.
Met gemiddeld over het land 211 uur zon tegen 159 uur normaal was de maand zeer zonnig. In De Bilt scheen de zon 199 uur tegen 153 uur normaal. De maand eindigt daarmee op de zesde plek van zonnigste septembermaanden sinds het begin van de waarnemingen. Het zonnigst was het in de zeer warme periode in de eerste helft van de maand, met op 5 en 6 september de meeste uren zon. 21 September was de somberste dag van de maand, alleen in het oosten van het land liet de zon zich die dag kort zien.
Het zonnigst was het in het zuidoosten van het land, met in Beek 228 uren zon. Het minst zonnig was het langs de kust, met in Voorschoten 183 uur zon.
Normaal=het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1991-2020
De Bilt, 2 oktober 2023/ Carine Homan