De mens achter het meetpunt

Zo’n tweehonderd neerslagwaarnemers hebben afgelopen donderdag 19 juni het KNMI bezocht om te horen en zien wat het KNMI met hun dagelijkse metingen doet. Dag in, dag uit tappen 325 neerslagwaarnemers iedere ochtend op een vast tijdstip handmatig de regenmeter af of meten zij zo nodig de dikte van de sneeuwlaag. Allemaal op vrijwillige basis. Als dank voor deze inspanning heeft het KNMI een speciale dag voor deze neerslagwaarnemers georganiseerd.

De hoge dichtheid van het neerslagmeetnetwerk van het KNMI wordt in stand gehouden door deze vrijwillige neerslagwaarnemers. Die dichtheid is van groot belang omdat neerslag lokaal heel erg kan verschillen. Wie zijn deze neerslagwaarnemers? Wat beweegt hen om dit te doen? Wat vinden zij hier leuk en interessant aan? Hieronder portretten van de mensen achter de stipjes op de neerslagkaart: de meetpunten Edam, Volkel en Siebengewald.

Meetpunt Edam
Sinds 1994 meten ze bij Stichting Waterproef in Edam neerslag voor het KNMI. Chemisch analist Bram Aalbregtse is de huidige neerslagwaarnemer die ervoor zorgt dat iedere dag de neerslagmeter achter het gebouw van het waterlaboratorium wordt afgelezen en het resultaat wordt doorgebeld naar het KNMI. Ja, en in het weekend meet hij ook. Hij woont toch in de buurt en kan het vaak combineren met andere uitstapjes. Een kleine moeite volgens hem maar hij geeft toe dat het pas echt interessant wordt als het serieus heeft geregend. Interesse in het weer had hij overigens altijd al; thuis staat er ook sinds jaar en dag een regenmeter. Dus toen een oud-collega hem midden jaren negentig vroeg of hij ook de KNMI-regenmeter van Edam bij wilden houden, was maar één antwoord mogelijk. De oud-collega moest vaak weg om monsters te nemen en zocht tevens vervanging tijdens vakanties. Bram Aalbregtse nam het steeds meer over en zo’n twaalf jaar geleden werd hij officieel de man die de lange meettraditie van neerslagmeetpunt Edam voortzette. Op dit meetpunt wordt namelijk al meer dan honderd jaar neerslag gemeten. Vóór Stichting Waterproef deed het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier deze regenmetingen voor het KNMI. De jonge garde staat klaar om het stokje van Aalbregtse bij tijd en wijlen over te nemen. Ze werken er toch, redeneren ze, en ze doen het graag voor collega Bram. Aan hen zal de continuïteit van meetpunt Edam niet liggen. Een mogelijke fusie met verhuizing is een grotere bedreiging voor de toekomst van de lange meetreeks van meetpunt 224.
Meetpunt Volkel
Meetpunt 920 is Ton en José Schepens uit Odeliapeel. Of beter gezegd: José is de neerslagwaarnemer van het meetpunt bij vliegveld Volkel. Een jaar of tien geleden stond Joyce Mahabier Panday van het KNMI voor de deur met de vraag of zij geen neerslagwaarnemer voor het KNMI wilden zijn. De toenmalige neerslagwaarnemer in de buurt van vliegveld Volkel stopte er na vijftien jaar mee en de woonlocatie van de Schepens zou een prima alternatief zijn. Vrijstaand met een autobedrijf aan huis zodat de bewoners vaak thuis zijn. Ach, waarom niet, dacht José Schepens. Het zal toch maar voor een paar maanden zijn, dacht ze. Maar de regenmeter van het KNMI staat inmiddels al tien jaar in hun tuin. Ze vindt het nu echt leuk om de neerslagmetingen bij te houden. Ze kijkt bewuster naar het weerbericht en verdiept zich in de materie. En wat helemaal leuk is dat buren bij hen aan de deur komen om te vragen hoeveel het heeft geregend. Nee, het kost helemaal niet zoveel moeite. Ook niet om vervanging te vinden tijdens vakanties. De buurman vindt het ook leuk om te doen. Of de zoon doet het en zelfs de poetsvrouw die een dorp verder op woont, komt op de fiets om te meten als zij er niet zijn. Als je aan zoiets begint, moet je er ook voor staan, luidt het devies van de Schepens. Zolang ze er plezier in hebben, blijven ze het doen. Misschien nog wel tien jaar.

Meetpunt Siebengewald
Het boerenbedrijf van Gerrit en Truus Thoonen in Siebengewald was ideaal als neerslagmeetpunt voor het KNMI. Het gebied tussen Heumen en Arcen was lange tijd een blinde vlek op de neerslagkaart. De boerderij van het echtpaar Thoonen met eerst melkvee en daarna akkerbouw was een mooie plek om te meten. Eigen grond, de bewoners zijn altijd thuis en door hun werk altijd bezig met het weer. Uiteraard stemde Gerrit Thoonen in met het verzoek van het KNMI om een neerslagmeter te plaatsen op hun terrein. Sinds 1995 is meetpunt 922 realiteit en meten ze elke dag de neerslag. Nee, dat kost helemaal geen moeite. Dat nemen ze gewoon mee op de route als ze de dieren verzorgen. En het blijft interessant. Ook al is hij geen actieve boer meer, hij blijft nieuwsgierig naar het weer. In de tuinen van zijn dochters, in Arcen en in de Betuwe, staan inmiddels ook regenmeters. Door hen zelf gekocht. Als het dan flink heeft geregend, ontstaat er een levendige telefonische familiediscussie hoeveel regen er is gevallen. Zolang het nog gaat, gaan ze in Siebengewald door met regen meten.