Niet eerder deze eeuw was Nederland zo droog als dit jaar. Het landelijke neerslagtekort in het zomerhalfjaar bereikte een maximale waarde van 318 millimeter, twee keer zoveel als normaal. Zowel de lente als de zomer waren droog. Beide seizoenen waren zonnig, waardoor er veel verdamping was. In de zomer viel er bovendien weinig neerslag. Het maximaal neerslagtekort is de afgelopen decennia toegenomen en neemt de komende jaren naar verwachting verder toe.
Het neerslagtekort is het verschil tussen verdamping en neerslag, per dag opgeteld in het zomerhalfjaar, van april tot en met september. Figuur 1 toont het verloop van het landelijk neerslagtekort dit jaar (zwarte lijn), en de bijdrage daaraan per dag: het dagelijkse verschil tussen de verdamping en de neerslag (rode lijn). Het neerslagtekort is positief, dat is normaal voor het zomerhalfjaar, er is dan altijd meer verdamping dan neerslag.
Ook de bijdrage per dag is op de meeste dagen positief, dan is de verdamping groter dan de neerslag en stijgt het neerslagtekort. De hoogste dagelijkse waarden van ruim 5 millimeter zie je op dagen zonder neerslag en met veel zon, bijvoorbeeld 22 juni en 19 juli. Het neerslagtekort stijgt dan snel door de verdamping, die toeneemt met de hoeveelheid zonnestraling: twee keer zoveel zon geeft twee keer zoveel verdamping.
De maximale waarde van 318 millimeter is 2 keer zo hoog als normaal
De rode pieken naar beneden zijn de dagen met veel regen, bijvoorbeeld 20 mei, 5 juni en 26 september. Op die dagen daalt het neerslagtekort. Een flinke piek van bijvoorbeeld 10 millimeter regen wordt echter al gauw door verdamping op een paar zonnige dagen weggewerkt, waardoor het neerslagtekort uiteindelijk toch oploopt. De maximale waarde van 318 millimeter, op 5 september, is twee keer zo hoog als normaal (160 millimeter) (figuur 2). Ondanks de zeer natte weken daarna bleef het neerslagtekort hoog. De waarde aan het einde van september, 224 millimeter, was na die in 2018 en 2003 de hoogste van deze eeuw.
Door het zonnige voorjaar begon de zomer met een groot neerslagtekort
Alle maanden van het afgelopen zomerhalfjaar waren zonniger dan normaal. Het zonnigst waren juni en augustus, toen landelijk gemiddeld de zon respectievelijk 30 en 41 procent meer uren scheen dan normaal. De hoeveelheid regen in het voorjaar was normaal. De zomer was echter zeer droog, er viel 39 procent minder neerslag dan normaal. Door het zonnige voorjaar begon de zomer met een groot neerslagtekort, waarna door de beperkte neerslag en alweer overvloedige zon het neerslagtekort snel verder toenam.
In het verleden lagen jaren met een hoog maximaal neerslagtekort van 250 millimeter of meer steeds minstens tien jaar uit elkaar. Maar 2022 is samen met 2018 en 2020 het derde jaar in vijf jaar tijd met zo’n hoog neerslagtekort (figuur 2, zie ook het klimaatdashboard). Het maximale neerslagtekort is de afgelopen dertig jaar (1993-2022) dan ook toegenomen, met 11 procent per tien jaar. Het maximale neerslagtekort in de lente (april-mei) is nog iets meer toegenomen, met 13 procent per tien jaar. In de komende decennia neemt het neerslagtekort naar verwachting verder toe.
In 2023 bereikte de wereldgemiddelde temperatuur een recordhoogte. Rekening houdend met alle beke...
18 december 2024 - KlimaatberichtDecember is de donkerste maand van het jaar, met de laagste zonnestand en de kortste dagen. De ho...
13 december 2024 - KlimaatberichtVandaag is het de dag van de mensenrechten. Het recht op leven, gezondheid, eigendom en wonen sta...
10 december 2024 - KlimaatberichtKNMI klimaatgedicht 2024
05 december 2024 - Klimaatbericht