IJzige kou en sneeuw in de VS

Sneeuw en kou zorgen in het noordoosten van de Verenigde Staten opnieuw voor overlast. Ook begin deze maand werd het gebied getroffen door zware sneeuwstormen.

De sneeuwstormen gaan vergezeld van extreem lage temperaturen tussen 20 en 30 graden onder het vriespunt. De koudegolf bereikte op 6 en 7 januari zijn hoogtepunt. In Canada zijn zelfs temperaturen onder de min 40 graden gemeten. In combinatie met een stormachtige wind leverde dat extreem lage gevoelstemperaturen (windchill) op.

Opmerkelijk zijn de grote wisselingen in het weer. In de afgelopen week was het in een groot deel van de VS eerst nog opmerkelijk zacht. Met een zuidelijke wind werd warme lucht aangevoerd, maar inmiddels is de warmte daar weer verdreven. In de dagen voorafgaand aan de koudegolf van dit jaar zijn in het oosten van de VS door aanvoer van subtropische lucht bijna zomerse temperaturen gemeten tussen 20 en 25 graden. Rond de jaarwisseling stroomde de koude lucht zuidwaarts en sloeg het weer om.
Sneeuwstormen en grote tegenstellingen in het weer zijn in de Verenigde Staten geen uitzondering. IJskoude polaire lucht uit het noorden van de VS en Canada komt hier in aanraking met aanzienlijke warme vochtige lucht uit het zuiden, waardoor depressies sterk activeren.

Het extreem koude weer in de VS hangt samen met een hardnekkig luchtdrukpatroon, een blokkade genaamd, met een krachtig hogedrukgebied boven het westen van de VS en een depressie boven het oosten van de VS en Canada. Daartussen stroomt koude lucht uit het noordpoolgebied naar het zuiden.

Deze luchtdrukverdeling is het gevolg van een verschuiving van de polaire vortex. Dit is een gordel van westwaartse winden in de hogere atmosfeer (~ 5km hoogte ) rond de Noordpool. Deze polaire vortex kan sterke meanderingen vertonen en soms ook van de pool af verschuiven. In de afgelopen periode was het middelpunt van de polaire vortex naar het oosten van Noord Canada verschoven, waardoor ijzige poollucht naar de oostkust van de Verenigde Staten kon stromen.

Deze verschuiving van de polaire vortex zorgde er tegelijkertijd voor dat zachte lucht naar West Europa werd gevoerd. De samenhang van koud weer in het noordoosten van de Verenigde Staten en zacht weer in West Europa komt vaker voor.