KNMI en Hogeschool van Amsterdam richten nieuw lectoraat klimaatgeletterdheid op

Hoe zorgen we ervoor dat professionals gegevens over klimaatverandering juist interpreteren? En dat zij deze informatie vertalen naar een duidelijke boodschap voor het brede publiek? Die vragen staan centraal in het nieuw op te richten L.INT lectoraat Klimaatgeletterdheid met beoogd lector Janette Bessembinder, een initiatief van het KNMI en de Hogeschool van Amsterdam (HvA).

'Verdere klimaatverandering tegengaan en ons hieraan aanpassen is en blijft een uitdaging. Maar met de kennis en expertise die we nu bijeen brengen, kunnen we samen met professionals de klimaattransitie versnellen', aldus Janette Bessembinder die verbonden is aan zowel het KNMI als de HvA.

Het doel van het lectoraat Klimaatgeletterheid is interdisciplinair onderzoek en onderwijs rond het thema klimaatgeletterdheid

Het doel van het lectoraat Klimaatgeletterheid dat Bessember op poten gaat zetten is interdisciplinair onderzoek en onderwijs rond het thema klimaatgeletterdheid. Welke basiskennis over klimaat en klimaatgegevens hebben professionals nodig om te werken aan klimaattransitie? En hoe kunnen ze informatie over klimaatverandering zodanig overdragen dat anderen meer klimaatbewuste beslissingen kunnen nemen?

Klimaatadviseur Janette Bessembinder

Janette Bessembinder is sinds 2005 werkzaam bij het KNMI. Als klimaatadviseur bij het KNMI bouwt ze bruggen tussen klimaatonderzoekers en professionals die onderzoeksgegevens gebruiken. Denk hierbij aan rioleringsexperts, maar ook aan specialisten op het gebied van windenergie en waterveiligheid. ‘Ik weet hoe belangrijk en ook hoe uitdagend, het is om goed met elkaar te communiceren,’ vertelt ze. 

De communicatie over klimaatverandering is een voorbeeld bij uitstek. ‘Er doen veel misverstanden de ronde,’ zegt ze. ‘Zo beseften veel mensen tot voor kort niet dat ons klimaat nu al behoorlijk veranderd is. We zitten met 1,2 graad mondiale temperatuurstijging al heel dicht bij de kritische grens van 1,5 graden die in het Parijsakkoord is vastgelegd. En wat veel mensen niet beseffen, is dat met die 1,5 graden een temperatuurstijging ten opzichte van de periode voor 1900, dus voor het industriële tijdperk, wordt bedoeld.’ 

Klimaatgegevens interpreteren

Data toegankelijk, overzichtelijk en op maat maken voor professionals is een van de pijlers van het lectoraat

Data toegankelijk, overzichtelijk en op maat maken voor professionals is een van de pijlers waar het lectoraat op rust. ‘Denk aan stappenplannen voor welke klimaat(model)gegevens je het beste kunt gebruiken, en voorbeelden van hoe het wel of juist niet moet,’ illustreert Bessembinder. Dat is zelfs voor de meest doorgewinterde professional geen overbodige luxe: er zijn nogal wat klimaatgegevens, en de verschillende waarnemingen en klimaatmodeldata hebben elk hun eigen mogelijkheden en beperkingen. ‘Klimaatmodellen kunnen informatie geven over klimaatverandering in de toekomst, maar ze kunnen de zeer lokale en hevige neerslag van zomerbuien nog niet goed simuleren. Waarnemingen geven een goed beeld van het huidige klimaat, maar er zijn weinig lange reeksen (denk hierbij aan periodes langer dan dertig jaar) met waarnemingen in stedelijk gebied,’ legt de aanstaande lector uit.

Vertaling naar een breed publiek

De tweede pijler is de vertaling van informatie over klimaatverandering naar beleidsmakers en het brede publiek

De tweede pijler in het onderzoek en onderwijs is de vertaling van informatie over klimaatverandering naar beleidsmakers en het brede publiek. ‘Het is belangrijk het verhaal dicht bij de mensen te brengen en ze een handelingsperspectief te bieden. Maar de vraag is hoe je dat als professional het beste kunt doen,’ aldus Bessembinder.

Elkaar aanvullen

Het KNMI en de HvA vullen elkaar in de samenwerking mooi aan. Bessembinder: ‘Het KNMI heeft veel kennis over klimaatverandering op basis van waarnemingen en modellen, terwijl ze bij de HvA als geen ander weten hoe klimaatinformatie in de praktijk gebruikt wordt, hoe je informatie kunt overbrengen, en hoe je gedragsverandering teweeg kunt brengen.’