Maart 2001: een van de somberste in honderd jaar

De maand maart was zeer somber. Het KNMI berekende gemiddeld over het land 76 uur zon tegen 107 normaal (1961-1990). In De Bilt scheen de zon 63 uur en daarmee hoort deze maart tot de vier somberste in de afgelopen honderd jaar. Op de eerste plaats staat maart 1981 met slechts 45,9 uur zon. Deelen bij Arnhem had nu met slechts 50 uur weinig meer zon. De meeste zon kreeg Terschelling waar Hoorn 115 uur noteerde.

Het sombere weer had te maken met de depressieactiviteit in het overgangsgebied tussen kou in het noorden en zachtere lucht in het zuiden. Dat resulteerde in een zeer laag gemiddelde van de luchtdruk. De Bilt berekende gemiddeld over maart 1005,0 hPa tegen 1014,3 hPa normaal. In de laatste honderd jaar was de gemiddelde luchtdruk over maart slechts vijf keer lager met als dieptepunt maart 1909 met 1001,7 hPa.Zowel in de eerste vijf dagen als in het tijdvak 15 -27 maart lag Nederland in dat overgangsgebied tussen lente en winter. Die situatie was zo hardnekkig dat Eelde met gemiddeld 3,7 graden (tegen 4,1 normaal) een koude maand beleefde, terwijl het in Maastricht met 6,2 graden (5,2 normaal) te zacht was. De Bilt berekende 4,9 als gemiddelde wat vrijwel normaal is. De hoogste temperatuur was 16,0 graden op 7 maart in Gilze Rijen Toevallig werd hier ook de laagste temperatuur gemeten: -5,7 op 20 maart.

De overgang van winter naar lente leidde ook tot veel neerslag, soms in de vorm van sneeuw. Landelijk viel 70 mm tegen 64 normaal. Stavoren in Frieland kreeg met 46 mm de minste neerslag, terwijl Maastricht met 102 mm de natste plaats was. In De Bilt viel 74 mm tegen 63 normaal.

Ook op Europese schaal vond een markante overgang plaats tussen zomer en winter. Terwijl eind maart in het noorden van Scandinavië nog meer dan 30 graden vorst werd gemeten sneuvelden in Zuid-Europa tal van hitterecords. De hitte werd met een sterke zuidenwind, de sirocco, aangevoerd uit het vasteland van Afrika. In Xàtiva iets ten zuiden van Valencia werd op 24 maart 38,0 graden gemeten. Ook in het noordoosten van Spanje was maart zeer warm: de Catalaanse stad Lleida berekende een gemiddelde maandtemperatuur van 14,2 graden tegen 10,3 normaal. Het was hier volgens weerman Jan Visser de warmste maart in tenminste zestig jaar. Op 27 maart gaf Larissa in noordelijk Griekenland een temperatuur door van 34,8 graden. Palermo op Sicilië noteerde op 25 maart na een nacht met minimaal 29 graden een maximum van 34,7 graden. De records voor maart in de 20e eeuw lagen in het zuidelijk deel van het gebied van de Middellandse Zee rond de 30 graden en zijn ruim overtroffen.