Nieuw weermodel levert aanzienlijke verbetering verwachtingen

Het KNMI heeft voor zijn korte termijnweersverwachtingen en waarschuwingen een nieuw rekenmodel in gebruik genomen. Op 5 maart gaf Staatssecretaris de Vries van Verkeer en Waterstaat in de computerzaal van het KNMI in De Bilt het startsein, waarna de meteorologen het in gebruik hebben genomen. De modelgegevens zijn ook voor anderen beschikbaar, met name voor particuliere weerbureaus en de media.

Onder grote belangstelling van de pers en genodigden gaven Staatssecretaris de Vries van Verkeer en Waterstaat, NOS-weerman Erwin Kroll en hoofddirecteur KNMI Joost de Jong dinsdag 5 maart in De Bilt het startschot voor het nieuwe HIRLAM-weermodel. Volgens de Staatssecretaris zorgt HIRLAM voor een veiliger Nederland. Als voorbeeld noemde ze de grotere nauwkeurigheid van de windverwachtingen voor gebieden als het IJsselmeer, de Zeeuwse wateren en de Waddenzee, waardoor schepen en watersporters erop kunnen vertrouwen dat het veilig is op het water. Maar veiliger wordt het ook nu weg- en waterbeheerders kunnen anticiperen op grote hoeveelheden lokale neerslag en er precieze informatie beschikbaar komt over de verspreiding van gifwolken als er een chemische fabriek in de Botlek ontploft.

Het nieuwe weermodel is de opvolger van het HIRLAM (High Resolution Limited Area Model), in feite een verbeterde versie dat onder dezelfde naam operationeel wordt. Het HIRLAM maakt de computerberekeningen waarop de weersverwachtingen voor de komende 48 uur worden gebaseerd. Het model wordt gevoed met metingen van wind, luchtdruk, vochtigheid en temperatuur voor een groot aantal punten op verschillende hoogtes in de atmosfeer, zogenoemde roosterpunten. Het vroegere HIRLAM voerde berekeningen uit voor punten met afstanden van 55 kilometer, maar in de nieuwe versie worden berekeningen gemaakt voor roosterpunten die slechts 22 kilometer of op nog minder afstand van elkaar liggen. Zo komen veel meer details van het te verwachten weer beschikbaar en worden de weersverwachtingen en waarschuwingen een stuk nauwkeuriger. Met name voor de lucht- en scheepvaart, de waterschappen en Rijkswaterstaat is dat een grote vooruitgang. Bovendien zijn in het model tal van verbeteringen aangebracht waarmee het tot de beste van de wereld hoort.

Uit vergelijkingen met het vroegere HIRLAM blijkt dat extreme weersituaties, zoals stormen, windstoten en hevige neerslag met het nieuwe HIRLAM nauwkeuriger worden berekend, wat de verwachtingen en waarschuwingen ten goede komt. Door meer gedetailleerde windverwachtingen te geven komt het KNMI tegemoet aan de aanbeveling van de Raad voor de Transportveiligheid om de wind- en stormwaarschuwingen voor de scheepvaart verder te regionaliseren. Ook wordt het mogelijk om op basis van de uitkomsten van het nieuwe model gedetailleerde windverwachtingen te maken voor verschillende start- en landingsbanen op de luchthavens.

Om de berekeningen van HIRLAM uit te kunnen voeren heeft het KNMI onlangs de beschikking gekregen over de Sun Fire 15 K, een supercomputer die tot de krachtigste van ons land behoort. Het KNMI heeft HIRLAM ontwikkeld in samenwerking met Denemarken, Frankrijk, Finland, Ierland, IJsland, Noorwegen, Spanje en Zweden.