Ozon meten nodig ondanks stagnatie ozonafbraak

Ondanks dat de ozonafbraak in de ozonlaag niet meer toeneemt en de ozonlaag voorzichtige tekenen van herstel vertoont, blijft het belangrijk om de dikte van de ozonlaag goed in de gaten te houden met ozonmetingen. Het beginnend herstel van ozon in de ozonlaag is te danken aan het verdrag van Wenen dat een aantal landen dertig jaar geleden hebben afgesloten en de basis vormde voor het Montreal Protocol in 1987. Het leverde gerichte maatregelen op die de hoeveelheid ozonafbrekende stoffen in de atmosfeer hebben verminderd.

Door de uitvoering van het Montreal Protocol neemt de hoeveelheid ozonafbrekende stoffen gestaag af waardoor verdere afbraak van de ozonlaag is voorkomen. Dit maakt het verdrag tot een van de meest succesvolle internationale milieuverdragen.  Elk jaar toont de VN op 16 september tijdens Wereldozondag de resultaten hiervan. Onderzoekers verwachten dat de ozonlaag zich in de tweede helft van de 21e eeuw herstelt tot op het niveau van vóór de jaren tachtig.

Montreal Protocol een van de meest succesvolle internationale milieuverdragen

De ozonlaag bevindt zich op een hoogte van 15 tot 50 kilometer hoogte in de atmosfeer en beschermt mens, plant en dier tegen de schadelijke effecten van UV-B-straling.  Blootstelling aan deze zonnestraling kan bij de mens huidkanker en oogaandoeningen veroorzaken.

Elk jaar ozongat
Het zogenaamde ozongat boven de Zuidpool werd voor het eerst in 1984 gemeten. Elk jaar is de ozonlaag in september - als de donkere winter ten einde loopt op de Zuidpool – boven dit deel van de aarde zo dun dat men van een ozongat spreekt. Zeker de helft van alle ozon in deze luchtlaag is dan afgebroken door lachgas en halogeenverbindingen, afkomstig van chloorfluorkool(water)stoffen (CFKs en HCFKs) en halonen. Laatstgenoemde stoffen werden veelal gebruikt in koelkasten, spuitbussen en (isolatie)schuim. Rond december verdwijnt het ozongat weer doordat nieuw ozon uit de tropen wordt aangevoerd.
 

Elk jaar wordt de helft van alle ozon in de ozonlaag boven de Zuidpool tijdens de winterperiode afgebroken.

Dankzij het succes van het Montreal Protocol worden de meeste ozonafbrekende stoffen zoals CFKs nu vrijwel niet meer gebruikt en neemt hun hoeveelheid langzaam af (10-15 procent minder chloor en broomverbindingen sinds 1995). Op initiatief van onder meer de EU proberen landen in het Montreal Protocol ook het gebruik terug te dringen van fluorkoolwaterstoffen (HFKs), veelal sterke broeikasgassen die de ozonafbrekende stoffen vervangen hebben.