Tweelingweer

Het weer herhaalt zich nooit. Maar soms lijkt het erop. Dergelijk tweelingweer bekijken we voor de temperatuur in De Bilt - het sterrenbeeld is nu tenslotte Tweelingen.

Tweelingreeksen

De temperatuur wordt door het KNMI, conform de regels van de Wereld Meteorologische Organisatie, waargenomen en gearchiveerd met één decimaal, bijvoorbeeld 15,3 ˚C. Dagen met gelijke waargenomen temperatuur komen uiteraard voor, er zijn immers al gauw meer dagen dan temperatuurwaarden. Maar hoe zit dat met reeksen van opeenvolgende dagen, met gelijke temperaturen op de eerste dag, op de tweede dag, enzovoorts? Zijn er bijvoorbeeld zulke tweelingreeksen met de lengte van een week?

Langste tweelingreeks

Wat betreft de etmaalgemiddelde temperatuur in De Bilt, waargenomen sinds 1901, is het antwoord op de laatste vraag: nee! De langste reeks die twee (of meer) keer voorkomt duurt slechts vijf dagen. Er is maar één zo’n tweelingreeks, namelijk 12-16 november 1943 en 16-20 november 1957 (figuur 1). Deze reeksen vallen in dezelfde tijd van het jaar, wat niet zo vreemd is omdat de temperaturen dan relatief weinig verschillen. Voor en na de dagen waarop de reeksen samenvallen, lopen ze weer sterk uiteen. Het weer herhaalt zich nooit.

Bijna-tweelingreeksen

Als tweelingreeksen enigszins van elkaar mogen verschillen, neemt hun lengte uiteraard toe. Bij een verschil van maximaal één graad per dag duurt de langste reeks 18 dagen. Er zijn twee van zulke bijna-tweelingreeksen, namelijk 3-20 augustus 1910 en 29 juli-15 augustus 1945 (figuur 2), en 29 juli-15 augustus 1920 en 11-28 juli 1968. Ook deze reeksen vallen in dezelfde tijd van het jaar.

Klimaatverandering

Door klimaatverandering is de temperatuur in De Bilt nu ruim 1,5 graad hoger dan een eeuw geleden en lijkt het nieuwe weer minder op het oude weer. De verdergaande opwarming van de aarde verkleint de kans op tweelingweer.

KNMI-klimaatbericht door Peter Siegmund