Tyfoon Glenda treft Filipijnen

De noordelijke Filipijnen zijn op 16 juli getroffen door tyfoon Glenda, ook wel Rammasun genaamd. Het was de eerste tyfoon van dit regenseizoen die aan land kwam. Rammasun trok vrijwel recht over de hoofdstad Manilla.

Een tyfoon is in dit deel van de wereld geen zeldzaamheid: de Filipijnen hebben er vaker mee te maken dan alle andere landen. Rammasun kwam als categorie 3 (op de vijfdelige schaal voor tyfonen) aan land met een maximale windsnelheid van 208 km/uur, maar verzwakte boven land tot een categorie 1 tyfoon met windsnelheden tussen 119-153 km/uur. De tyfoon trok net ten zuiden van de hoofdstad langs, zodat de wind aflandig was en de meeste regen niet in de hoofdstad viel. De schade was daardoor veel minder groot dan wanneer de baan ten noorden van Manilla had gelegen, zoals in de weersverwachtingen als de meest waarschijnlijke baan was aangegeven.

Klimatologie
Orkanen worden in dit deel van de wereld tyfoons genoemd. Ze hebben ook vaak twee namen: er is een lijst die door bijna alle landen daar gebruikt wordt, daarin heet deze Rammasun. De Filipijnse weerdienst gebruikt echter een andere naam, in dit geval Glenda. Boven de Noordwestelijke Stille Oceaan woeden de meeste en sterkste tyfoons van de wereld, veroorzaakt door de warme oceaan en weinig wind. Deze trekken eerst naar het westen en buigen later naar het noorden en tenslotte het noordoosten af. Veel er van komen daarbij over de centrale en noordelijke Filipijnen.
De meeste schade ontstaat door de stormvloed van door de wind opgestuwd zeewater en door de regen. De wind draait op het noordelijk halfrond tegen de wijzers van de klok om het oog van de tyfoon heen, dus de ergste stormvloeden zijn aan de westkust en ten noorden van het centrum. Aan de oostkust kan er aan de zuidkant ook een kleinere stormvloed ontstaan.

Meteorologie
De koers van Glenda lijkt op die van Milenyo (Xangsane, 2006), hoewel de eerste berichten aangeven dat de schade meevalt vergeleken met die ramp. De koers van Glenda werd dagen lang goed voorspeld door weercentra zoals het ECMWF. Boven land week Glenda echter op het laatste moment iets naar het zuiden af. Dit viel binnen de onzekerheidsmarges maar maakte voor de hoofdstad een groot verschil. Nu was de wind daar aflandig en viel de meeste regen aan de andere kant van de bergen dan waar Manilla ligt. Hierdoor was er in Manilla vrijwel geen wateroverlast en heeft harde wind de meeste schade veroorzaakt.

Klimaatverandering
Volgens het recent uitgekomen klimaatrapport van het IPCC is nergens op aarde een significante verandering in het aantal orkanen of tropische stormen meetbaar over de langere termijn. Er zijn wel schommelingen in het aantal, maar die worden veroorzaakt door natuurlijke veranderingen in zeewatertemperatuur en windpatronen, en door luchtvervuiling met stofdeeltjes. Het rapport stelt dan ook dat er geen trends kunnen worden vastgesteld in de waarnemingen. Klimaatmodellen voorspellen een mogelijke afname van het aantal orkanen in de loop van de eeuw, maar een lichte toename van de zwaarste orkanen. Tot nu toe zijn de natuurlijke variaties echter veel groter dan de trend die deze modellen aangeven, zodat we nog niet kunnen stellen dat er door de opwarming van de aarde nu al meer zware orkanen voorkomen.