Hoe verandert het weer in de Europese vakantielanden?

Vrijdag trapt het zuiden van het land de schoolvakanties af. Vanaf dan vertrekken velen naar verschillende vakantieadressen met de hoop op lekker weer. Voor de één betekent dat zonnig weer om op het strand te kunnen liggen, voor de ander niet al te warm weer om actief bezig te kunnen zijn. Regen wordt door de meeste mensen niet echt op prijs gesteld, maar op overstromingen door extreme buien, grote hagelstenen en bosbranden door extreme hitte zit al helemaal niemand te wachten. Hoe verandert het weer in de Europese vakantielanden door klimaatverandering en waar kun je het beste naartoe gaan?

Extreem weer 

Overal in Europa warmt het klimaat op. Dit betekent dat je overal de gevolgen zult merken, maar er zijn wel verschillen

Door klimaatverandering komt extreem weer vaker voor. Hittegolven duren langer en worden intenser en regenbuien worden sneller stortbuien. De kans dat je op vakantie wordt getroffen door extreem weer, en de gevolgen daarvan, zoals overstromingen en bosbranden, neemt dus toe. Overal in Europa warmt het klimaat op. Dit betekent dat je overal de gevolgen zult merken, maar er zijn wel verschillen.  

Landen rond de Middellandse Zee 

Door de combinatie van hitte en droogte neemt ook de kans op hevige bosbranden in die gebieden toe

Vooral in landen rond de Middellandse Zee zijn de effecten van klimaatverandering groot. In deze landen wordt het niet alleen warmer, maar ook droger. Hittegolven duren daardoor langer, zijn intenser, maar treden ook eerder in het seizoen op en komen ook later in het seizoen nog voor. In juni kwamen in Griekenland enkele toeristen om het leven omdat ze zich niet goed voorbereid hadden op de hitte, die ongekend was voor die tijd van het jaar.    

Door de combinatie van hitte en droogte neemt ook de kans op hevige bosbranden in die gebieden toe. En de beschikbaarheid van water wordt in die landen in de zomer een steeds groter probleem.  

Heuvel- en bergachtige gebieden  

In de bergen kunnen buiencomplexen enorme hoeveelheden water achterlaten

Door klimaatverandering wordt het warmer en warmere lucht kan meer vocht bevatten. Als het dan gaat regenen, kan er ook meer water uit de lucht vallen. In de bergen wordt de vorming van buien gestimuleerd. Wanneer lucht tegen de hellingen stroomt, bijvoorbeeld door een luchtstroming tegen de Alpen of Pyreneeën, wordt deze gedwongen te stijgen. De lucht koelt af waardoor boven de berg wolken ontstaan, die kunnen uitgroeien tot zware buien. In de bergen blijven buiencomplexen vaak ook lang op dezelfde plek hangen, waardoor ze enorme hoeveelheden water kunnen achterlaten. Hierdoor kunnen kleine beekjes in korte tijd uitgroeien tot woeste rivieren en van alles meesleuren. Voorbeeld hiervan is het noodweer in Zwitserland deze week waarbij meerdere mensen omkwamen en een deel van een belangrijke snelweg werd verwoest.  

Ook neemt de kans op grote hagel toe, met mogelijk grote schade tot gevolg, zoals vorig jaar aan het Gardameer in Italië. Warme lucht steeg toen vanaf het Italiaanse laagland op tegen de bergen en vormde hagelstenen ter grootte van tennisballen.  

Voordeel van bergachtige gebieden is dan wel weer dat je bij hitte de hoogte in kunt gaan: hoe hoger op de berg, hoe kouder het wordt. Per kilometer neemt de temperatuur met gemiddeld 6,5 ℃ af. Bovendien treden stortbuien vaak heel plaatselijk op, een dal verderop is er vaak niets aan de hand, dus de kans dat je door zo'n stortbui overvallen wordt is niet heel groot.  

Naar het noorden van Europa dan maar? 

In het noorden van Europa is de kans op extreme temperaturen een stuk kleiner dan in het zuiden van Europa. Ook komen extreme zomerbuien er minder voor. Het noorden van Europa wordt door klimaatverandering echter wel natter, dus houdt rekening met wat meer regen op vakantie dan je van vroeger gewend bent.  En ook in het noorden van Europa zijn neerslagextremen niet uitgesloten: zo zorgde storm Hans in augustus vorig jaar voor overstromingen in het zuiden van Noorwegen en Zweden.

En Nederland? 

Door de temperatuurstijging wordt het zomerseizoen in Nederland langer

Na de afgelopen natte maanden zullen mensen die een vakantie in Nederland geboekt hebben zich wat zorgen hebben gemaakt over het weer voor de rest van de zomer. Aan de andere kant: door de temperatuurstijging wordt het zomerseizoen in Nederland langer. Traditioneel beslaat de meteorologische zomer de maanden juni, juli en augustus, maar het ‘strandseizoen’ begint tegenwoordig al in april en loopt door tot en met oktober. Naast een langer zomerseizoen zorgt de temperatuurstijging en de toegenomen zonnestraling in Nederland voor een grotere kans op aantrekkelijk weer voor veel buitenactiviteiten, zoals wandelen en fietsen. 

Wanneer het dan wel regent, regent het harder

De zomers worden in Nederland ook droger, wat voor vakantiegangers meestal goed nieuws is. Alleen ook hier geldt, wanneer het dan wel regent, regent het harder, met mogelijk wateroverlast tot gevolg. Bovendien neemt ook in Nederland door de drogere zomers de kans op natuurbranden en waterschaarste toe. De natuur zal er vaker verdroogd uitzien in vergelijking met wat we vroeger gewend waren. 

Wel blijft het nog steeds zo dat het Nederlandse weer heel veranderlijk is, dus als je pech hebt valt de vakantie alsnog in het water… 

En de invloed van mijn vakantie op het klimaat? 

Het grootste deel van de CO2 uitstoot van een vakantie hangt samen met het vervoer

Klimaatverandering heeft niet alleen invloed op het weer op de vakantiebestemming, evengoed heeft de vakantie invloed op het klimaat. Het grootste deel van de CO2 uitstoot van een vakantie hangt samen met het vervoer: vooral bij vliegreizen komt veel CO2 vrij. Ook maakt het uit wat je op vakantie doet en waar je verblijft. Over het algemeen geldt: hoe luxer en hoe verder weg, hoe meer CO2 uitstoot.  

Hoe meer we de CO2 uitstoot naar beneden weten te brengen, hoe kleiner de negatieve effecten van klimaatverandering zullen zijn en hoe minder extreem weer we thuis en op vakantie te verduren krijgen. Dat is aantrekkelijker voor zowel de zonaanbidders als de actieve vakantiegangers. 

KNMI-klimaatbericht door Carine Homan