Veel over het weer in Deventer Almanak

De Deventer Almanak, waarschijnlijk de oudste van het land, is terug. Na een kwart eeuw zonder verschijnt de Almanak weer jaarlijks. Naast de weersvoorspellingen en volkswijsheden biedt de Deventer uitgave achtergrondverhalen over diverse onderwerpen. 

Daarmee is de almanak een nationale publicatie geworden die voor het hele land interessant is. In de uitgave voor 2009 staat veel informatie over weer en klimaat. KNMI-onderzoeker Peter Siegmund schreef een populair wetenschappelijke bijdrage over de bewegende atmosfeer. Zonne-energie wordt voortdurend omgezet in windenergie. Van de beschikbare windenergie wordt momenteel 0,006% door de mens gebruikt. Hoe en waarom gebeurt dit? Hoe werkt het poolwaartse warmtetransport, hoe ontstaat wind en hoe ontstaan temperatuurverschillen? Daarnaast aandacht voor een eeuw extreem weer met tal van geactualiseerde overzichten van barre winters, hete zomers en stormen. Ook de traditionele jaaroverzichten (2009 is het jaar van de tradities) ontbreken niet, zoals de getijdentabellen, de stand van zon, maan en planeten, bijzondere verschijnselen, feest- en heiligendagen en de markten en evenementen. 

Uitvinding van de drukpers 
De almanak hoort tot de vroegste drukwerken uit de tijd van de uitvinding van de drukpers en is een van de oudste uitgaven met weersvoorspellingen. Het bekendst is de Enkhuizer almanak. Ondanks zijn leeftijd van ruim vier eeuwen is de Enkhuizer, die al die jaren is uitgebracht, niet de oudste. Nog ouder was de Deventer almanak die Heemskerck en Barendsz eind zestiende eeuw op Nova Zembla bij zich hadden.

Sterrengidsen en scheurkalender
Ook de jaarlijkste Sterrengids en de beknoptere Sterren & Planeten van de Stichting De Koepel in Utrecht zijn weer verschenen. De Verenigde Naties hebben 2009 uitgroepen tot het jaar van de Astronomie. Precies 400 jaar geleden deed Galileo Galilei de eerste astronomische ontdekkingen met een telescoop. Dat ontketende een revolutie in de sterrenkunde, waarin Nederlandse wetenschappers een belangrijke rol spelen. Verschillende uitgaven staan daarom in het teken van de telescoop. Zo maakte sterrenkundige Govert Schilling voor 2009 een Sterrenkunde scheurkalender, de eerste over sterrenkunde ter aanvulling op zijn Jaarboek Sterrenkunde. Galilei is ook uitvinder van de thermoscoop, de voorloper van de thermometer. Ook voor de meteorologie is hij baanbrekend geweest, hij maakte daarmee immers de weg vrij voor metingen van de temperatuur.

Zowel de Sterrengidsen als de scheurkalender bevatten veel informatie over sterrenkundige gebeurtenissen in 2009. Hoogtepunt is ongetwijfeld de totale zonsverduistering die op 22 juli zichtbaar is in een deel van India en China. In Europa is deze verduistering niet zichtbaar. Ook een ringvormige zonsverduistering op 26 januari is in onze streken niet te zien, maar wel een gedeeltelijke en door het tijdstip bijzondere maansverduistering op 31 december 2009.