Verzuring van Arctische Oceaan beïnvloedt zeeleven

Oceanen nemen ongeveer 30% van de koolstofdioxide op die de mens uitstoot. Hierbij verzuurt zeewater door een chemische reactie met water waarbij waterstofionen vrijkomen. De verzuring heeft gevolgen voor leven in de zee doordat minder kalk beschikbaar is voor dieren om hun skelet te vormen.

Sinds het begin van de industriële revolutie is de wereldgemiddelde zuurgraad (pH) van het oppervlaktewater in de oceanen afgenomen van 8.2 naar 8.1, oftewel een verzuring. De Noordelijke IJszee is gevoeliger voor verzuring dan andere oceanen, omdat koud water CO2 makkelijker opneemt dan warm water. Daarbovenop zorgen smelt van ijskappen en smeltwater uit rivieren voor meer zoetwater, dat minder goed verzurende effecten kan neutraliseren dan zout zeewater. De hoeveelheid zoetwater zal door de versterkte opwarming in het Noordpoolgebied toenemen. Bovendien kan door afname van zee-ijs makkelijker uitwisseling van CO2 tussen atmosfeer en oceaan plaatsvinden.

De veranderende chemische samenstelling van het zeewater heeft effect op het zeeleven. Door opname van CO2 daalt de concentratie carbonaat in de oceanen. Veel zeeorganismen, zoals mosselen, slakjes en andere schelpdieren, gebruiken carbonaat om kalkskeletten te vormen. Deze zeediertjes staan aan de basis van de voedselketen in de zee. Oceaanverzuring kan in combinatie met andere veranderingen in het Noordpoolgebied, waaronder versterkte opwarming en terugtrekking van zee-ijs, een grote impact hebben op Arctische ecosystemen.

Hoewel oceaanverzuring hand in hand gaat met uitstoot van CO2, loopt de verzuring nog lange tijd door als de mens op dit moment zou stoppen met het uitstoten van dit broeikasgas. Bij een toename van CO2 in de atmosfeer, lost CO2 op in zeewater totdat de concentraties in de lucht en het water in balans zijn. Het kan honderden jaren duren voordat een nieuw evenwicht bereikt is. Klimaatprojecties voor de pH aan het eind van deze eeuw geven aan dat de oceaan dan zuurder zal zijn dan over de afgelopen vijftig miljoen jaar.

KNMI-Klimaatbericht door Eveline van der Linden