Kans op vroege hittegolf in India en Pakistan nu 30 keer groter door klimaatverandering

De langdurige hittegolf in India en Pakistan, met rampzalige gevolgen voor de lokale bevolking en de wereldvoorraad aan tarwe, is rond de 30 keer waarschijnlijker geworden door de opwarming van de aarde als gevolg van menselijke activiteiten. Dit blijkt uit een attributiestudie van World Weather Attribution (WWA), een internationaal team van wetenschappers waar het KNMI deel van uitmaakt.

Niet eerder was het in maart al zo heet 

Grote delen van India en Pakistan (figuur 1) gaan gebukt onder een uitzonderlijk vroege en langdurige hittegolf. Deze begon in maart en duurt nog altijd voort. Maart was in India niet eerder zo warm sinds het begin van de eerste metingen 122 jaar geleden. In april nam de hitte verder toe. Ook was maart extreem droog, met 62 procent minder regen dan normaal over Pakistan en 71 procent over India. 

Gevolgen rampzalig 

De eerste rapportages spreken over 90 doden als gevolg van de hittegolf en dat aantal zal ongetwijfeld verder oplopen. De vroege start van de hittegolf, gecombineerd met het gebrek aan regen, leidt ertoe dat tarwe-opbrengsten in India naar schatting 10-35 procent lager uit zullen vallen dan verwacht. India heeft daarom besloten geen tarwe uit te voeren. De wereldvoedselprijzen komen daardoor verder onder druk, nu ook door de inval van Rusland in Oekraïne er graantekorten ontstaan.   

Deze hittegolf zonder klimaatverandering zeer onwaarschijnlijk

Specifiek voor deze hittegolf hebben wetenschappers van World Weather Attribution, waar het KNMI deel van uitmaakt, uitgerekend hoe groot het effect van deze door de mens veroorzaakte opwarming is. De analyse betreft de gemiddelde dagelijkse maximumtemperatuur in maart en april in het gebied dat het meest te lijden heeft gehad van de hittegolf (figuur 1). 

De analyse is gebaseerd op datasets van temperaturen uit dat gebied (sinds 1979 in Pakistan en 1951 in India, figuur 2) en computer simulaties van het huidige klimaat en het klimaat van 120 jaar geleden toen de aarde nog 1,2 graden koeler was. De uitkomst is dat een dergelijke hittegolf nog steeds erg zeldzaam is (naar schatting eens in de honderd jaar) maar inmiddels ongeveer dertig keer vaker voorkomt dan 120 jaar geleden. Met andere woorden, zonder klimaatverandering zou een dergelijke hittegolf zeer onwaarschijnlijk zijn geweest. 

Bij 2°C opwarming is de kans op deze hittegolf tot eens in de 5 jaar 

De aarde warmt nog steeds op. Bij 2 graden opwarming komen de berekeningen uit op een kans tot eens in de 5 jaar dat een dergelijke hittegolf Pakistan en India treft. En mogelijk vaker. De berekeningen zijn namelijk gebaseerd op relatief korte meetreeksen en daardoor worden de kansen mogelijk onderschat. Volgens het laatste IPCC klimaatrapport bereiken we twee graden opwarming mogelijk rond 2050 zonder vergaande reducties in uitstoot van broeikasgassen. 

KNMI-klimaatbericht door Sjoukje Philip en Sarah Kew