Zilveren jubileum weeramateurs

Wat ooit begon als een briefwisseling tussen twee jeugdige hobbyïsten, zou in korte tijd uitgroeien tot een organisatie van weeramateurs. Werkgroep Weeramateurs was de naam en de club telde binnen een jaar enkele tientallen leden.

KNMI staat open voor amateurmeteorologie
Met het aantal leden groeide de hoeveelheid weergegevens die in het clubblad "Weerspiegel" gepubliceerd werden. De contacten met het KNMI waren meteen goed, wat niet verwonderlijk was met een directeur die zelf in de voetsporen van KNMI-oprichter Buys Ballot als amateur was begonnen. Hoofddirecteur Bijvoet nodigde de weeramateurs uit hun landelijk overleg, dat plaatsvond op de sterrenwacht in Utrecht, voortaan in De Bilt te houden. Een droom werd werkelijkheid en de banden met de professionals werden aangetrokken. Een tussenpersoon was van dienstwege aangesteld om de amateur-activiteiten te begeleiden en dat heeft veel vruchten afgeworpen. Zo werd in 1980 een onderzoek ingesteld naar de regionale kwaliteit van de weersverwachting van het KNMI en de verschillen met de verwachtingen van de zusterinstituten in Duitsland en België voor de desbetreffende grensstreken. Andere amateur-projecten zijn een inventarisitie van sneeuwgegevens, classificatie van winters en zomers en bliksemregistraties. Sinds kort bestaat er een waarnemingsnetwerk vrijwillige waarnemers voor noodweer, waarbij de informatie via e-mail aan het KNMI wordt gemeld. Meldingen uit de praktijk van omgewaaide bomen of hagelstenen als kippeneieren zijn een nuttige aanvulling op de officiële data die de meteoroloog op zijn beeldscherm langs ziet komen.

"Bekende" Nederlanders in Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie
Tegenwoordig is de benaming amateurs vervangen door weergeïnteresseerden en is de Werkgroep omgedoopt in de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie. Het enthousiasme is er niet minder om, integendeel. De Vereniging, compleet met penningmeester, voorzitter en noem maar op, gaat met ruim duizend leden de 21e eeuw in en ook regionaal zijn afdelingen actief. Menig van radio, tv en pers bekende weerman, zoals Jan Versteegt van Radio 2 en regionale pers, Jan Visser van Radio 10 en Trouw en Reinier van den Berg van RTL begonnen hun loopbaan als lid van de amateurclub. Andere amateurs hebben inmiddels een docterstitel voor hun naam en rekenen als onderzoeker van het KNMI of de universiteit aan het broeikaseffect. Ze hadden de wind in de rug: het uitzonderlijke weer, de grotere kwetsbaarheid van de samneleving voor weersomstandigheden, de groeiende interesse van publiek en media en de ontwikkelingen op vakgebied hadden een gunstige uitwerking op de arbeidsmarkt.

Het weer wordt verkocht
Het weer is de laatste jaren handelswaar geworden, wat heeft geleid tot een enorme hausse aan populaire weerpraatjes. Als je vroeger als amateur de mededelingen voor land- en tuinbouw miste, moest je tot de volgende dag wachten op het eerstvolgende inhoudelijke weerbericht van het KNMI. Tegenwoordig kun je radio of TV niet aanzetten of er is wel een weerman aan het woord of druk gebarend met zijn armen in beeld. Wat enkele jaren geleden alleen nog in de VS gebeurde is nu tot Europa doorgedrongen en de "show goes on"; er komen steeds weer nieuwe zenders met nieuwe weermannen en -vrouwen. De liefhebbers keren de afgemeten weerpraatjes, waarin de meteorologie niet meer aan bod komt, tegenwoordig massaal de rug toe en leven zich uit op internet. Tientallen weeramateurs zijn op het internet actief met eigen sites, de een nog mooier dan de ander. Bijzonder weer, waar ook op aarde, kan live worden gevolgd en wie iets wil weten over een hittegolf in Australië kan surfend over het internet een schat aan gegevens binnenhalen. De amateurmeteorologie is een nieuw tijdperk ingegaan en ondanks alle handel in weer en wind en technisch vernuft zijn de ware liefhebbers zichzelf gebleven. Genoeg rede voor een groots jubileumfeest dat de weeramateurs deze maand in De Bilt zullen vieren.

Dit artikel verscheen eerder in de Zonnebloem (april 1999)