Zonnestraling in december vergeleken met juni

December is de donkerste maand van het jaar, met de laagste zonnestand en de kortste dagen. De hoogste zonnestand en langste dagen zijn in juni. Toch is er soms in december rond het middaguur net zo veel zonnestraling als op een bewolkte dag in juni. Zo donker is die donkerste maand nu ook weer niet.

Zonnestraling rond het middaguur 

We nemen de meetreeks van de zonnestraling rond het middaguur in juni en december in De Bilt in de periode 1991-2020. Voor het middaguur nemen we 13-14 uur (juni, zomertijd) of 12-13 uur (december, wintertijd). Vervolgens tellen we hoeveel dagen per maand een bepaalde uurgemiddelde zonnestraling gemiddeld in juni en december is voorgekomen (afbeelding 1). Dit doen we in stapjes van 50 W/m2 (Watt per vierkante meter). In juni is er door de hogere zonnestand rond het middaguur gemiddeld uiteraard meer zonnestraling dan in december. In beide maanden vertoont de zonnestraling echter grote variaties, vooral door variaties in de bewolking. In juni is de zonnestraling rond het middaguur gemiddeld ongeveer 500 W/m2, in december is deze ongeveer 100 W/m2, dus vijf keer zo klein. Toch hebben de verdelingen in juni en december een flinke overlap, paars in de afbeelding, van ongeveer 6 dagen per maand. Er zijn in december dus gemiddeld ongeveer 6 dagen met rond het middaguur een zomerse zonnestraling.  

Etmaalgemiddelde zonnestraling 

De etmaalgemiddelde zonnestraling in juni is gemiddeld ongeveer 200 W/m2, in december is deze ongeveer 20 W/m2, dus tien keer zo klein (afbeelding 2). Etmaalgemiddeld zijn de verschillen in zonnestraling tussen juni en december groter dan rond het middaguur, omdat in december vergeleken met juni niet alleen de zon lager staat maar ook de dagen korter zijn. Bij de etmaalgemiddelde zonnestraling is de overlap tussen juni en december slechts 0,5 dag. Toch is er op de zonnigste dagen in december soms meer zonnestraling dan op de donkerste dagen in juni. Dus zelfs gemiddeld over de hele dag is er in december soms evenveel zonnestraling als in de zomer. 

KNMI-klimaatbericht door Peter Siegmund 

Het jupyter notebook dat de grafieken heeft gemaakt staat op KNMI gitlab