Struik met witte bloemetjesl
Foto: Arnoud Apituley

Zulke zachte februaritemperaturen kwamen vroeger niet voor

01 maart 2024

Februari 2024 gaat de boeken in als de zachtste februari sinds het begin van de metingen in 1901. Gemiddeld werd het 8,2°C in De Bilt. Geen wonder dat planten en bomen buiten al volop in de knop zitten, ook al is de meteorologische lente vandaag pas officieel begonnen. Het vorige record stamt uit 1990 (7,6°C) en is dit jaar dus met 0,6°C gebroken. Zo’n hoge maandtemperatuur kwam vroeger niet voor en ook in het huidige klimaat is zo'n zachte februari redelijk uitzonderlijk.

Dat februari zo zacht was heeft drie oorzaken: 

  1. De wind waaide vaak uit het zuidwesten 
  2. De oceaantemperatuur was uitzonderlijk hoog 
  3. Door klimaatverandering is de gemiddelde temperatuur gestegen

1. De wind waaide vaak uit het zuidwesten 

Dat de ene februari zachter is dan de andere, heeft vooral te maken met de ligging van hoge- en lagedrukgebieden. Het langdurig zachte weer van de afgelopen maand werd veroorzaakt door de steeds terugkerende zuidwestenwind door het overtrekken van lagedrukgebieden. Deze brachten relatief zachte lucht richting ons land. De windroos voor februari laat zien dat de wind dit jaar 45 procent van de tijd uit zuidwestelijke richtingen waaide. Dat is 15 procent meer dan gemiddeld over de periode 1991-2020 (afbeelding 1). 

2. De oceaantemperatuur was uitzonderlijk hoog 

Al meer dan 12 maanden is de temperatuur van de Noord-Atlantische oceaan veel warmer dan normaal (afbeelding 2). De lucht die door de zuidwestenwind werd aangevoerd was daardoor uitzonderlijk zacht en tegelijkertijd ook uitzonderlijk vochtig. Februari was daardoor niet alleen zacht, maar er viel ook uitzonderlijk veel regen. Slechts vier februarimaanden waren in het verleden natter. 

Windroos die laat zien hoe vaak de wind in februari uit een bepaalde richting waaide en met welke sterkte, links voor februari 2024, rechts voor alle februari maanden in de periode 1991-2020. Het waaide in 2024 vaker uit zuidwestelijke richting.
Afbeelding 1. Windroos die laat zien hoe vaak de wind in februari uit een bepaalde richting waaide en met welke sterkte, links voor februari 2024, rechts voor alle februari maanden in de periode 1991-2020. ©KNMI.
Lijngrafiek met op de x-as de maanden van het jaar en de y-as de temperatuur van de Noord-Atlantische oceaan vanaf 1 januari 1981 tot 28 februari 2024.
Afbeelding 2. Temperatuur van de Noord-Atlantische oceaan vanaf 1 januari 1981 tot 28 februari 2024. Bron: ClimateReanalyzer.org.
De gemiddelde temperatuur in februari in De Bilt vanaf 1901 tot en met 2024 weergegeven als blokjesfiguur.  Elke maand heeft een gekleurd met daarin de temperatuur. Hoe roder de kleur, hoe warmer. Aan het eind van de reeks zie je meer rode blokjes.
Afbeelding 3. De gemiddelde temperatuur in februari in De Bilt vanaf 1901 tot en met 2024. Hoe roder, hoe warmer. ©KNMI.

3. Door klimaatverandering is de gemiddelde temperatuur gestegen 

De gemiddelde temperatuur in februari is gestegen van 2,5 ℃ rond 1900 tot 5,3 ℃ in het huidige klimaat, een stijging van maar liefst 2,8 ℃. De kans op hoge uitschieters is daardoor toegenomen (afbeelding 3). Uit een analyse van de kans op hoge uitschieters blijkt dat de kans op de 8,2 ℃ van dit jaar in het klimaat van rond 1900 vrijwel nul was. Door de opwarming van de aarde is die kans tegenwoordig ongeveer 5 procent, of anders gezegd, nu verwacht je eens in de 20 jaar zo'n zachte februarimaand. Dat is nog steeds redelijk uitzonderlijk dus.  

Aan het eind van deze eeuw is zo'n zachte februarimaand mogelijk heel normaal 

De aarde is sinds 1900 met 1,2 ℃ opgewarmd door de verbranding van fossiele brandstoffen. De KNMI-klimaatscenario's verwachten dat de aarde in de toekomst verder opwarmt. In het hoge scenario is zo'n zachte februarimaand als nu heel normaal aan het eind van deze eeuw. Wat temperatuur betreft geeft deze februari een indruk van het klimaat van de toekomst als de uitstoot van broeikasgassen niet drastisch wordt beperkt. 

KNMI klimaatbericht door Lone Mokkenstorm, Rob Groenland en Alwin Haklander 

Lees het volledige weeroverzicht van februari 2024

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Nieuw automatisch weerstation in Horst

    In het Limburgse Horst is een nieuw automatisch weerstation geïnstalleerd door het KNMI. De verwa...

    20 november 2024 - Nieuwsbericht
  2. Hoe dicht zitten we al bij 1,5 graden opwarming?

    2024 wordt vrijwel zeker het warmste jaar ooit gemeten. Waar we vorig jaar nog net onder de 1,5 g...

    19 november 2024 - Klimaatbericht
  3. Vier tyfoons raken de Filipijnen in korte tijd

    In slechts tien dagen tijd hebben vier tyfoons de Filipijnen getroffen. Dit is een unieke gebeurt...

    19 november 2024 - Nieuwsbericht
  4. Herfst schuift op in een veranderend klimaat

    De herfst is in volle gang: de dagen worden snel korter en de bladeren vallen van de bomen. De te...

    13 november 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten