Storm aan de kust
Foto: Tineke Dijkstra
Uitleg over

KNMI waarschuwingen

Voor welke weerfenomenen waarschuwt het KNMI? Wanneer wordt er een code geel, oranje of rood uitgegeven? Welke criteria hanteert het KNMI?

In deze video een uitleg hoe de KNMI waarschuwingen tot stand komen.

Waarom waarschuwt het KNMI?

Het KNMI heeft als overheidsinstituut de veiligheidstaak om weerwaarschuwingen uit te geven. Het KNMI waarschuwt als het weer een risico is, om bij te dragen aan een veilig en bereikbaar Nederland. Door tijdig te waarschuwen kunnen mensen zich voorbereiden op gevaarlijk weer waardoor de kans op schade en letsel beperkt wordt. De impact van gevaarlijk weer is het uitgangspunt voor de waarschuwingen. Met algemene adviezen wil het KNMI de impact van gevaarlijk weer beperken.

Het KNMI geeft waarschuwingen uit voor:

Regionaal waarschuwen

Om gericht te kunnen waarschuwen, geeft het KNMI weerwaarschuwingen per provincie, voor het IJsselmeergebied, de Waddenzee en de Waddeneilanden uit. In veel gevallen zijn gevaarlijke weersituaties plaatselijk, zoals extreme neerslag, onweersbuien of gladheid. Elke provincie wordt afzonderlijk bekeken. Het kan dus zijn dat voor de ene provincie code oranje geldt terwijl in een andere provincie niets aan de hand is.

Wat betekenen de kleurcodes?

Het KNMI gebruikt internationale waarschuwingskleuren om de impact van gevaarlijk weer aan te geven. Het waarschuwen door middel van kleuren geeft het KNMI de mogelijkheid om waarschuwingen voor gevaarlijke weersituaties op te schalen. Er kunnen voor alle weertypen - neerslag, temperatuur, wind, onweersbuien - code geel, oranje en rood worden uitgegeven. Hierbij staat met name de impact van het weer centraal. De KNMI kleurcoderingen sluiten aan bij de internationale standaarden. De website Meteoalarm geeft alle uitstaande waarschuwingen van Europese landen weer.

Code groen: geen bijzonderheden

Het verwachte weertype geeft geen aanleiding voor het uitgeven van een waarschuwing

Code geel: wees alert

Er is kans op gevaarlijk weer. Dit zijn weersituaties die in Nederland vaak voorkomen waarbij het raadzaam is op te letten, met name als men onderweg is. Code geel kan 48 uur voordat het weerfenomeen optreedt, worden uitgegeven. De zekerheid is minstens 60 procent.

Code oranje: wees voorbereid

Er is grote kans op gevaarlijk of extreem weer waarbij de impact groot is en er kans is op schade, letsel of veel overlast. Dit kan plaatselijk zijn. Code oranje kan 24 uur van tevoren worden afgegeven als de kans op extreem weer 60 procent of meer is.

Code rood (weeralarm): onderneem actie

Dit is een weeralarm waarbij extreem weer een grote impact op de samenleving heeft. De weersituatie kan voor zoveel schade, letsel en overlast zorgen dat het maatschappij-ontwrichtend kan zijn. Dit kan heel plaatselijk zijn. Code rood wordt op zijn vroegst 24 uur uitgegeven voordat het weerfenomeen zich voordoet. Code rood kan ook uitgegeven worden als er een kleine kans is op een extreme weersituatie, maar de veiligheidsrisico’s groot zijn.

  Code geel Code oranje
Regen Verkeershinder door aquaplaning, of ≥ 50 mm in 24 uur ≥ 75 mm in 24 uur
Gladheid & sneeuw

Minimaal één van de volgende criteria:

  • lokale gladheid door op-, aan- of bevriezing van natte weggedeelten, hagel, sneeuwresten of lokale ijzel
  • tot 5 cm sneeuw in 6 uur
  • tot 3 cm sneeuw in 1 uur

Minimaal één van de volgende criteria:

  • op uitgebreide schaal gladheid door ijzel of bevriezing
  • ≥ 5 cm sneeuw in 6 uur
  • ≥ 3 cm sneeuw in 1 uur
  • sneeuwval en/of driftsneeuw (≥ 40 km per uur), leidend tot sneeuwduinen
Onweersbuien

Lokale onweersbuien met lokaal één of meer van de volgende verschijnselen: 

  • windstoten (≥ 60 km per uur)
  • of lokaal veel neerslag (≥ 30 mm in 1 uur)
  • of hagel (tot 2 cm)

Georganiseerde onweersbuien met lokaal één of meer van de volgende verschijnselen: 

  • zware windstoten (≥ 75 km per uur)
  • of lokaal veel neerslag (≥ 50 mm in 1 uur)
  • of grote hagel (≥ 2 cm)
Windstoten ≥ 75 km per uur
Kust, winterhalfjaar: 90 km per uur

≥ 100 km per uur
Kust, winterhalfjaar: 120 km per uur

Temperatuur (hitte/koude)

Minimaal één van de volgende criteria: 

  • Aanhoudende hitte, Nationaal Hitteplan actief, na consultatie RIVM
  • 1 dag met maximum temperatuur ≥ 35 °C

Windchill  < -15 °C

Minimaal één van de volgende criteria: 

  • 3 dagen op rij met maximum temperatuur van ≥ 34 °C 
  • 2 dagen op rij met maximum temperatuur van ≥ 36 °C
  •  1 dag met maximum temperatuur van ≥ 38 °C

Windchill < -20 °C

Zicht < 200 m < 10 m
Hozen Bij waarneming (geen standaard tijdsduur)  

 

Op knmi.nl is te zien of er waarschuwingen van kracht zijn. Waarschuwingen voor code oranje en code rood worden door KNMI gedeeld op X, Mastodon en Instagram stories en verschijnen op NOS teletekst (pagina 713)

De mate waarin het weer een risico is, bepaalt of het KNMI code geel, oranje of rood uitgeeft. Hiervoor heeft het KNMI zogenaamde drempelwaarden vastgesteld voor de verschillende kleurcodes. Voor elk weertype is er een drempelwaarde vastgesteld. Is er een kans op windstoten van meer dan 75 km per uur dan is dat code geel. Boven 100 kilometer per uur wordt het code oranje. Het KNMI kijkt hierbij naar de gebiedsgrootte waar het gevaarlijk weer zich aandient. Code oranje geeft het KNMI alleen uit bij een gebied groter dan 50 bij 50 kilometer. Code rood wordt uitgegeven als er een kans bestaat dat extreem weer een grote impact heeft op de samenleving. Dat gebeurt op basis van een impactanalyse waar diverse overheids- en brancheorganisaties bij betrokken zijn. Lees meer over hoe de waarschuwingen van het KNMI tot stand komen.

Toekomstige ontwikkelingen

Het KNMI volgt als innovatief kennisinstituut de ontwikkelingen op het gebied van waarnemingen, big data en modellen op de voet. Maar houdt ook maatschappelijke ontwikkelingen zoals social media in de gaten. Deze ontwikkelingen maakt steeds gedetailleerdere en specifiekere weersverwachtingen mogelijk.

Het KNMI werkt aan een verfijning van de weerwaarschuwingen

We werken de komende jaren aan een verfijning van de weerwaarschuwingen. Dit als onderdeel van het Early Warning Centre (EWC), een zogenaamd nationaal waarschuwingsadviescentrum. Hierbij is niet alleen aandacht voor publiekswaarschuwingen, maar vooral ook voor producten voor professionele gebruikers zoals veiligheidsregio’s en waterschappen. Wat gaat er de komende jaren veranderen?

 

Meer uitleg over

  • Voor de ballonvaart is weerinformatie erg belangrijk.

    Ballonvaartverwachting

    De ballonvaart is de meest weergevoelige luchtsport die er bestaat. Betrouwbare en gerichte weerinformatie is essentieel voor een veilige vaart.
  • Halozuil ontstaan door breking van zonlicht ijskristallen in de bovenlucht (Bron: Peter Paul Hattinga Verschure)

    Gevoelstemperatuur (windchill)

    In de wind kan het een stuk kouder aanvoelen dan uit de wind. Dit verschijnsel staat ook wel bekend als 'windchill'.
Niet gevonden wat u zocht? Zoek in alle uitleg over