Uitleg over

Verdroging Zuid-Europa

Een gebrek aan winterneerslag veroorzaakt verdroging in Zuid-Europa. In het gebied van de Middellandse Zee is het winterhalfjaar juist het regenseizoen.

Een voorbeeld van ernstige droogte is het jaar 2003. In het voorjaar nam de hoeveelheid regen in Zuid-Europa sterk af en ’s zomers viel er erg weinig. Als er in de winter minder neerslag valt dan normaal, leidt dat in het voorjaar al gauw tot problemen. Zomerzon en warmte zorgen samen met de vegetatie voor een sterke verdamping. Zit er ook nog weinig vocht in de bodem, dan leidt dat gemakkelijk tot grote droogte.

Broeikaseffect mogelijk oorzaak

Klimaatonderzoekers wijzen erop dat de verdroging in Zuid-Europa past in het beeld van het veranderende klimaat. De recente droogte is er nog geen bewijs van, maar past wel in de scenario’s van het broeikaseffect.

Volgens computerberekeningen schuift het bekende hogedrukgebied bij de Azoren in een warmer klimaat iets op. Daardoor trekken de depressies die zorgen voor regen en wind wat noordelijker over Europa. Dat leidt in de toekomst vooral in Frankrijk tot een afname van de zomerneerslag. Volgens de nieuwste klimaatmodellen verandert er weinig aan de de neerslag in Zuid-Europa. 

Toename verdamping

Ook de statistieken laten geen verandering zien van de neerslag in Zuid-Europa. De neerslag kent van jaar tot jaar grote variaties. Eén of zelfs paar droge seizoenen na elkaar kunnen dus ook een normale gril van het klimaat zijn. Wel blijkt uit de gegevens dat de gemiddelde temperatuur bijvoorbeeld in Spanje de laatste kwart eeuw sterk is gestegen. Alle seizoenen zijn ongeveer een graad warmer geworden met uitzondering van de herfst. Door de hogere temperaturen is ook de verdamping toegenomen en hebben de landen rond de Middellandse Zee steeds vaker te kampen met droogte.

Toename temperatuurstijging

Een uitgedroogde bodem leidt op zijn beurt tot een verdere stijging van de temperatuur. Verdamping kost warmte en zolang er nog voldoende vocht in de bodem zit, tempert de verdamping de opwarming. Als dat vocht ontbreekt, zal het dus vooral heter worden. Mogelijk heeft dit effect ook een rol gespeeld in 2003. De komende decennia neemt de kans op zulke hete zomers verder toe. In sommige scenario’s zou al in 2040 de helft van de zomers in Europa nog warmer worden dan de extreme zomer van 2003.
 

Meer uitleg over

  • Radarbeeld van 28 mei 2000 om 13.05 UTC ©KNMI

    Neerslagradar door de jaren heen

    Een neerslagradar is een rondzoekradar voor het waarnemen van neerslag. Het KNMI heeft een neerslagradar in Herwijnen en in Den Helder.
  • Zeewatertemperatuur in de zomer van 2003 ©KNMI

    Warme Middellandse Zee

    Extreme hitte in Europa zorgt voor oplopende zeewatertemperaturen. Augustus meet meestal de hoogste zeetemperaturen.
Niet gevonden wat u zocht? Zoek in alle uitleg over