2001: opnieuw een warm jaar

Ook het afgelopen jaar is weer een zeer warm jaar geworden. De Bilt is uitgekomen op 10,4 graden, terwijl 9,8 graden normaal is. Het jaar was daarmee wel iets minder warm dan het vorige jaar dat samen met 1990 en 1999 met 10,9 graden aan de top staat. In delaatste veertien jaar was vrijwel elk jaar warmer dan normaal; de tien warmste jaren sinds 1901 vielen alle na 1987.

Ook 2001 toonde een groot aantal uitschieters. Het meest opmerkelijk was oktober die met gemiddeld 14,2 graden in tenminste 300 jaar, sinds de metingen in ons land zijn begonnen, niet zo warm was. Alle seizoenen waren dit jaar warmer dan de norm. Vooral de herfst was zacht en hoort bij de vijf zachtste in honderd jaar. Ook de zomer was warm en staat op de elfde plaats in de reeks warme zomers sinds 1901. Op de valreep leverde de zomer eind augustus nog een hittegolf op, de 33e in honderd jaar. De hittegolf leverde ook de hoogste temperatuur op: Maastricht noteerde op 26 augustus 34,3 graden. Een minpunt deze zomer waren de talrijke zware buien. De drie zomermaanden telden 12 dagen waarop ergens in het land meer dan 50 mm werd gemeten. Zoveel plensbuien had de zomer in zeker vijftig jaar niet opgeleverd. De hevige regen leidde herhaaldelijk tot wateroverlast ook in het najaar, toen het buiige weer aanhield. Veel plaatsen in ons land beleefden met 200 tot 250 mm de natste september ooit. In Hoek van Holland werd zelfs 289 mm gemeten, voor deze maand een nieuw record. Deze plaats was dit jaar ook de natste van het land met 1149 mm. Arcen in Limburg noteerde met 756 mm de minste neerslag. Gemiddeld over het land viel 956 mm, tegen een langjarig gemiddelde van 797 mm.

Ondanks de vele regen was de zon ons gunstig gezind. Gemiddeld over ons land werd 1670 uren zon geregistreerd tegen 1550 normaal. Hoorn op Terschelling kreeg met 1916 uren de meeste zon, Eelde noteerde 1520 uur zon.

Naast zon en warmte liet ook dewinter soms weer eens van zich merken. Tussen 11 en 21 januari vroor het elke dag met minimaal -12,3 graden in Soesterberg. Ook het eerste weekeinde van februari was zeer winters met een dik pak sneeuw en langdurig overlast door ijzel. December was met gemiddeld 2,9 graden tegen 4,0 graden een koude maand. Kort voor Kerstlag in het noorden en oosten plaatselijk 10 cm sneeuw. In Nieuw Beertha (Groningen) daalde de temperatuur op 23 december tot -17,0 graden, de laagste temperatuur in december in twintig jaar.

Niet alleen in ons land maar ook mondiaal was het zeer warm. Naar schatting wordt 2001 ongeveer 0,42 graden warmer dan het gemiddelde over 1961-1990. Daarmee komt dit jaar op detweede of derde plaats bij de warmste in de meetreeks. De wereldgemiddelden worden voortdurend herberekend op basis van nieuw beschikbaar gekomen gegevens, zodat de uiteindelijke positie pas later zeker is. De warmste jaren waren 1998 (+0,59 graden) en 1997 (+0,43), daarna volgen dus waarschijnlijk 2001 (+0,42) en 1995 (+0,38).

Oktober was niet alleen in ons land maar ook wereldwijd de warmste maand ooit. De mondiale afwijking van de temperatuur bedroeg +0,6 graden. Volgens de Climatic Research Unit in Engeland was oktober hier de zachtste in 350 jaar. In de reeks "Central England Temperature"(CET) was oktober 1969 tot voor kort de koploper met 13,0 graden, terwijl nu 13,3 graden voor deze maand werd geboekt.