2003: Voorjaarsachtig begin van de meteorologische winter

De meteorologische winter is uitzonderlijk zacht begonnen: in Maastricht werd maandagmiddag 1 december 16,3 graden gemeten. Voor Maastricht is dat op een na de hoogste temperatuur sinds het begin van de metingen bijna honderd jaar geleden. Het record voor de hele maand is 16,7 graden op 4 december 1953. Op 19 december 1932 werd in Maastricht 16,6 graden gemeten en op 16 december 1989 16,4 graden.

Hoe wisselend het weer van jaar tot jaar in Nederland is blijkt overduidelijk als we de laatste paar jaren op een rij zetten. Het begin van de winter in 2001 vertoont overeenkomsten met dit jaar: op 1 december werd na een extreem zachte nacht in Westdorpe 14,2 graden gemeten. Ook december 2000 begon zeer zacht: de eerste decade was recordzacht en op 8 december noteerde Woensdrecht zelfs 16,0 graden. Wind en warmte horen in december bij elkaar: hoge temperaturen hangen in deze tijd van het jaar samen met een sterke aanvoer van subtropische lucht. Als het zacht is waait er ook meestal een krachtige wind. De minder sterke zon doet er nu veel minder toe en de maximumtemperatuur kan in de winter op elk tijdstip van de dag en zelfs midden in de nacht worden gemeten.

Onder extreme omstandigheden kan de temperatuur in december tot ongeveer 14 graden oplopen, een waarde die de laatste jaren in december herhaaldelijk is bereikt. Voor deze maand zijn dat zeer hoge temperaturen, want normaal ligt de maximumtemperatuur in december rond 6 graden en de minimumtemperatuur rond 1 graad. In 1979 lag de temperatuur de eerste tien dagen van deze maand elke dag tussen 10 en 14 graden en plaatselijk werd 16 graden gemeten. De eerste tien dagen van december 2000 waren met gemiddeld 9,9 graden de warmste in zeker honderd jaar.

Op 24 december 1977 liep het kwik in de avonduren op tot 15,3 graden, de hoogste temperatuur ooit in De Bilt in deze maand gemeten. Op de vooravond van kerst werd toen in Eindhoven bij stormachtig weer 16,2 graden bereikt, maar eerder in december zijn in Limburg nog hogere temperaturen gemeten. Op 16 december 1989 werd in het uiterste zuiden van Limburg 17,2 graden gemeten en op 4 december 1953 registreerde het weerstation in het Limburgse Buchten 17,8 graden.