2004: warm jubileumjaar voor het KNMI

Het afgelopen jaar was warm en zonnig, maar ook nat. De Bilt kreeg dit jaar 859 mm tegen 795 mm normaal in een schrikkeljaar. Er viel dus heel veel maar de regen was wel opvallend omdat vooral het recreatieseizoen er uitsprong. De zomer was zelfs uitzonderlijk nat, landelijk de natste in zeker vijftig jaar. Maasland (Westland) boekte een regenrecord met alleen al in augustus 325 mm, bijna vier keer de normale maandsom.

Beleefde ons land vorig jaar de droogste zomer in ruim honderd jaar, nu geen lage waterstanden, maar veel wateroverlast. Op 10 dagen viel op minstens één van de KNMI-weerstations binnen 24 uur meer dan 50 mm. Plaatselijk viel in augustus zelfs bijna 100 mm in een etmaal. Ondanks het vaak buiige zomerweer met op 23 juni en 19 augustus storm aan zee, kon begin augustus een hittegolf van tien dagen worden bijgeschreven. Op 9 augustus werd in Soesterberg 33,6 graden gemeten, de hoogste temperatuur. Ook 's nachts bleef het warm: De Bilt registreerde op 8 augustus een minimum van 20,8 graden, een nieuw record. De landelijk laagste temperatuur van het jaar was -11,4 graden op 3 januari in Woensdrecht. De winter leverde opmerkelijk hoge temperaturen: op 4 februari werd in Eindhoven 18,0 graden gemeten. Zo warm was het zo vroeg in het jaar nog nooit geweest. Ondanks de soms hoge temperaturen viel er in de winter toch nog aardig wat sneeuw: het jaar begin in het westen met 7 cm en eind februari lag er plaatselijk 15 cm. Relatief was echter de winter het zachtst: de drie wintermaanden waren 0,8 graad zachter dan het langjarig gemiddelde. Alle seizoenen waren warmer dan gemiddeld en dat levert voor 2004 een gemiddelde op van 10,3 graden tegen 9,8 als langjarig gemiddelde over 1971-2000. Daarmee was dit jaar net zo warm als vorig jaar. De warmte concentreerde zich in 2003 echter vooral op de zomer, terwijl er ook koude periodes waren.

De zon scheen wel minder dan vorig jaar maar 2003 was met 2020 zonuren in De Bilt dan ook het zonnigste jaar in de geschiedenis. In 2004 registreerde het KNMI 1623 zonuren tegen 1527 uren als langjarig gemiddelde. De zomer was dit jaar relatief het minst zonnige seizoen met het normale aantal zonuren. Winter, voorjaar en najaar waren een stuk zonniger dan normaal. In combinatie met het vele warme weer was het wat het weer betreft dus zeker geen slecht jaar. Het KNMI gaf zes keer een Weeralarm uit, voor ijzel, zware sneeuwval, zwaar onweer en drie voor zeer zware windstoten.

Wereldgemiddelde temperatuur 2004 op vierde plaats warmste jaren
De wereldgemiddelde temperatuur over het afgelopen jaar ligt ongeveer + 0,44 graden boven het langjarig gemiddelde over 1961-1990. Dat bericht de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) op basis van de gegevens van de bij de WMO aangesloten landen. Daarmee komt 2004 wereldwijd op de vierde plaats van de warmste jaren sinds het begin van de meetreeks in 1861.

Het jaar 2003 staat wereldwijd met een afwijking van +0,49 graden op de derde plaats. Alleen 1998 (+0,54) en 2002 (+0,50) waren nog warmer. De laatste tien jaren (1995-2004), met uitzondering van 1996, horen tot de warmste ooit gemeten. Vooral oktober was relatief warm: wereldwijd was het de warmste oktober van de meetreeks.

In de 20e eeuw is de wereldgemiddelde temperatuur ruim 0,6 graden gestegen. In de laatste kwart eeuw is de opwarming drie keer zo groot als in de afgelopen honderd jaar. Op het noordelijk halfrond waren de jaren negentig de warmste, maar de laatste 5 jaar waren nog een stuk warmer.

Gemiddelde jaartemperatuur in Nederland (normaal 1971-2000)
Het langjarig gemiddelde is 9,8 graden. In onderstaande tabel de gemiddelde jaartemperatuur.