2005: zeer warm en zeer zonnig

Zon en warmte waren de belangrijkste factoren van het afgelopen jaar. De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt in De Bilt 10,7 graden tegen 9,8 normaal. Daarmee staat 2005 op een gedeelde vijfde plaats van de warmste jaren.

De hele top tien is nu opmerkelijke genoeg gevuld met jaren van na 1988! Bovendien is 2005 het negende jaar op rij met een gemiddelde van meer dan 10 graden. De opwarming van het Nederlandse klimaat zet dus onverminderd door.

Gemiddeld over het land viel met 785 mm vrijwel de normale hoeveelheid neerslag De zon scheen bij het KNMI 1789 uur tegen 1527 als langjarig gemiddelde. Daarmee hoort 2005 tot de zonnigste jaren sinds het begin van de metingen. Het zonnigst was 2003 met 2020 uur zon. Alle seizoenen waren dit jaar zonniger, vooral de herfst was zonovergoten. De zomer was echter maar weinig zonniger en nauwelijks warmer dan gemiddeld. 

De warmte concentreerde zich op het voor- en najaar. De vakantiemaanden juli en augustus waren teleurstellend met veel regen en wolken. Toch kende de zomer ook tropisch weer en zelfs een hittegolf in juni. Toen had ons land ook de warmste dag: 20 juni met 34,7 graden in Gilze Rijen. De herfst was zeer warm en staat samen met 1731 aan kop in de temperatuurreeks van drie eeuwen. Tot half november bleef het nazomerweer, waarna de winter inviel.  

Opmerkelijk waren dit jaar ook de grote temperatuurveranderingen. Het jaar begin zacht met rond 10 januari temperaturen tot 15 graden. Rond het midden van februari was het vrijwel net zo zacht maar het weer kreeg ook winterse trekjes. In de tweede helft van februari kwam het tot strenge vorst en sneeuw. Vooral begin maart werd geschiedenis geschreven. In een groot gebied viel 20 tot 50 cm sneeuw, wat naar schatting minder dan eens in de vijftig jaar gebeurt. Boven de sneeuw daalde de temperatuur tot recordlage waarden: Marknesse noteerde op 4 maart -20,7 graden, de laagste temperatuur sinds 1901 in maart gemeten. Daarna ging de temperatuur omhoog en nog geen twee weken laten werd in Gilze Rijen 21 boven nul graden gemeten. Een verschil van ruim  40 graden binnen één maand is niet eerder gemeten. 

Extreem was het echter niet alleen in maart maar ook eind november, toen het KNMI een weeralarm uitgaf voor windstoten en sneeuw. Tussen 25 en 27 november viel op sommige plaatsen meer dan 100 mm neerslag, vooral in de oostelijk helft ook sneeuw. Op de Veluwe en Twenthe werd plaatselijk 20 cm gemeten. Het slechte weer werd ingeluid met storm en in Hoek van Holland een windstoot van 173 km/uur. Dat is de hoogste snelheid ooit in ons land in een storm gemeten. Ook op 30 december zorgden sneeuw, wind en ijzel voor overlast. Het KNMI gaf toen voor de derde keer dit jaar een weeralarm uit, die dag voor sneeuwjacht en ijzel.

December was een droge maand met een normale gemiddelde temperatuur. Tot aan Kerst was het vaak zacht maar vanaf tweede kerstdag was het koud met lokaal matige vorst en op veel plaatsen sneeuw.