April bijzonder warm, zonnig en droog

De afgelopen april was uitzonderlijk: de temperaturen lagen hoog, de zon scheen vaak en er viel weinig regen. De maand was bijna vier graden te warm en de één na warmste in drie eeuwen.

In De Bilt was de maandgemiddelde temperatuur 12,2 graden tegen 8,3 als langjarig gemiddelde over 1971-2000. April 2007 was met 13,1 graden nog warmer en de warmste ooit, dat wil zeggen sinds het begin van de metingen in 1706. Zulke warme aprilmaanden komen volgens de huidige inzichten eens in de 45 tot 75 jaar voor. Twee jaar geleden werd half april al 30 graden gemeten en telde de maand 14 warme dagen (meer dan 20 graden) en 7 zomerse dagen (meer dan 25 graden). Dit jaar werd de zomerse 25 graden niet gehaald en telde de maand 6 warme dagen tegen 2 normaal.

De maand telde 15 dagen met mooi weer, zogenaamde ADS-dagen. Een ADS dag is een dag met een maximumtemperatuur die hoger is dan normaal, veel zon en nauwelijks neerslag. April biedt zelden zo; groot aantal mooie dagen. Gewoonlijk telt deze maand 5,3 ADS-dagen, in 2009 dus bijna het drievoudige. April 2007 was met 18 mooie dagen nog net iets royaler met fraai weer, maar ook april 2009 scoort aanzienlijk meer mooie dagen dan een gemiddelde aprilmaand.

April was ook een droge maand, vooral in de noordelijke helft van het land. Op veel plaatsen viel minder dan 15 mm en gemiddeld over het land viel 22 mm, terwijl de maand normaal 44 mm oplevert. Twee jaar geleden was april met een landelijk gemiddelde van slechts 0,4 mm en op veel plaatsen geen druppel nog een stuk droger. Nu regende het soms nog flink en viel in het zuiden plaatselijk 50 mm.

Bovendien was april 2009 zeer zonnig. De zon scheen gemiddeld over het land 226 uur tegen 162 uur normaal. De top tien van zonnigste aprilmaanden wordt aangevoerd door ook weer april 2007 met landelijk 280 uur zon.

Ook in andere Europese landen was april een uitzonderlijk warme, zonnige en droge maand, vooral in Denemarken, delen van Oostenrijk, Zweden, Zwitserland en in Duitsland. In Duitsland en delen van Oostenrijk en Zweden is de temperatuur van april 2009 nog hoger uitgekomen dan die van 2007, toen het maximum in de buurt van ons land lag. De Duitse weerdienst boekte gemiddeld over de 2100 Duitse weerstations de warmste april in zeker 120 jaar. De Paasdagen waren in Duitsland de warmste sinds 1891. Ook het zuiden van Zweden meldt warmterecords, terwijl Spitsbergen uitzonderlijke kou beleefde. De maandgemiddelde temperatuur lag hier op ongeveer -16 graden, wat vier graden lager is dan normaal.

Alweer een warme april, hoe zeldzaam is dit?
Twee jaar geleden werden we nog verrast door zomerse temperaturen in april, twee graden boven het vorige record. Grotendeels toeval was toen de conclusie. De stijging van de temperatuur gaat in Nederland in het voorjaar het hardst, maar dat kon maar een klein gedeelte van de enorme uitschieter van april 2007 verklaren. Dit jaar april is die uitschieter bijna geëvenaard. Het viel veel minder op: we zijn kennelijk gewend geraakt aan een vroeger begin van zomerweer. Wat waren deze keer de achterliggende factoren, en wat kunnen we voor de toekomst verwachten?